مکانیزم تاثیر پراستیک اسید بر میکروب؛ باکتری و ویروس

پراستیک اسید یک ترکیب مشتق از استیک اسید و پراکسیدهیدروژن است و محلول آن با فرمول شیمیایی C2H4O3 (نیکون پروکسی استیک اسید) شناخته می‌شود. در سال ۱۹۸۵، سازمان EPA اولین بار این ترکیب را به عنوان یک ماده ضدمیکروبی برای استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی به کار برد. این ترکیب قادر به تخریب مولکول‌های کربوهیدرات، اسیدهای نوکلئیک، لیپیدها و اسیدهای آمینه است که با مکانیسم لیز سلولی، مرگ میکروارگانیسم‌ها را ایجاد می‌کند. مقاله حاضر، به بررسی میزان تاثیر پراستیک اسید بر میکروب و انواع پاتوژن می‌پردازد.

مکانیسم اثرگذاری پراستیک اسید بر انواع میکروب

پراستیک اسید با فرآیند اکسیداسیون بر روی غشای خارجی سلول‌های باکتری، اندوسپور، مخمر و هاگها، این عوامل را نابود و محیط را استریل می کند. این ترکیب به‌عنوان یک ماده ضدعفونی برای تجهیزات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از پراستیک اسید برای ضدعفونی تجهیزات صنایع لبنی و حمل شیر، سبزیجات و میوه‌ها بدون تغییر در طعم و مزه آنها به کار می رود. کاربردهای دیگر آن، ضدعفونی و گندزدایی تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی، سیستم‌های فاضلاب، استخرها و حمام ها، آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها است. همچنین از این محلول برای ضدعفونی پستان گاو جهت جلوگیری از بیماری، و گندزدایی لاشه مرده مرغ و ماهی، استفاده می‌شود.

پراستیک اسید و اثرات ضدباکتریایی

اثر مهاری پراستیک اسید بر رشد باکتری‌های مختلف نظیر مایکوباکتریوم‌ها، سودوموناس‌ها، انتروکوک‌ها و استافیلوکوکوس‌ها تاثیر مثبت داشته است. در حال حاضر، عفونت‌های بیمارستانی به یک چالش جهانی تبدیل شده‌اند و شناخت عواملی که عفونت‌های بیمارستانی را ایجاد می‌کنند، از اهمیت بسزایی برخوردار است. بین این عوامل، اشریشیا کلی، سودوموناس، استافیلوکوکوس اورئوس و انتروکوکوس فکالیس به‌خوبی به حساسیت نسبت به پراستیک اسید اشاره کرده‌اند. لذا، استفاده از پراستیک اسید در بیمارستان‌ به‌عنوان یک محلول استریل و ضدعفونی‌کننده سطح بالا، منجر به تخریب ویروس‌های پوشش‌دار و بدون پوشش می‌شود.

مکانیسم اثرگذاری پراستیک اسید شامل دناتوره کردن پروتئین‌ها و اکسیداسیون پیوندهای دی‌سولفایدریل و سولفوری در پروتئین‌ها و میکروارگانیسم‌های دیگر است. این اثرگذاری باعث می‌شود که پراستیک اسید در مقایسه با ویروس‌های بدون پوشش، نسبت به ویروس‌های پوشش‌دار اثربخش‌تر باشد. برخی از ویروس‌های که تحت تأثیر پراستیک اسید قرار می‌گیرند، عبارتند از: هپاتیت ب؛ ویروس هرپس؛ ویروس آنفلوانزا؛ رتروویروس؛ ویروس کرونا؛ HIV.

همچنین بخوانید:

♣ آشنایی با انواع میکروب، عوامل بیماری زا و پاتوژن

♣ پراستیک اسید: معرفی؛ قیمت؛ خرید و تولید پراستیک اسید ۱۵ درصد

کاربرد پراستیک اسید در پزشکی و داروسازی

از پراستیک اسید می‌توان برای ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی نظیر اندوسکوپ، برونکوسکوپ، و کولونوسکوپ استفاده نمود. زیرا این ترکیب سمی نیست و باقی‌ماندن آن بر روی وسایل و دستگاه گوارش، مشکلی ایجاد نمی‌کند. در مقابل، سایر مواد گندزدا، اثرات سمی و حساسیت‌زا ایجاد می‌کنند. کاربردهای دیگر پراستیک اسید عبارتند از:

• اثر مهاری این ترکیب بر انواع میکروب، به ویژه استافیلوکوکوس، سودوموناس، انتروکوک و باکتری‌های روده‌ای، مشاهده شد. طبق مطالعات، باکتری‌های گرم مثبت به دلیل زیاد بودن پپتید و گلیکان در دیواره، حساسیت بیشتری به باکتری‌های گرم منفی در مقابل پراستیک اسید دارند.
• پراستیک اسید دارای مقادیر MIC و MBC بسیار پایین است (کوچکتر یا مساوی 2µg/ml). این محلول، بر رشد باکتری‌های مقاوم نظیر انتروکوک و مایکوباکتریوم اثر مهاری دارد و از رشد آنها جلوگیری می‌کند.
• استفاده گسترده از این ترکیبات در ضدعفونی مواد و تجهیزات بیمارستانی به کاهش عفونت‌های ناشی از سودوموناس ائروژینوزا، انتروکوک مقاوم به ونکومایسین، و استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین منجر می شود.
• یکی از دیگر کاربردهای پراستیک اسید، ضدعفونی کردن فاضلاب است. در فاضلاب، عمدتاً کلی فرم‌های مدفوعی نظیر اشریشیا کلی، سالمونلا، شیگلا، و انتروکوک حضور دارند که پراستیک اسید بر انواع پاتوژن‌ها کارایی زیادی از خود نشان می‌دهد.

کلام آخر:

پراستیک اسید، یک ترکیب شامل پراکسید هیدروژن و اسید استیک است که دو پراکسید قوی را برای مقابله با انواع پاتوژن‌ها در خود جای داده است. این محلول به عنوان یک ضدعفونی‌کننده با قابلیت گندزدایی و ضدعفونی کردن محیط، افراد و اجسام مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاثیر پراستیک اسید بر میکروب، قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها به شکل همزمان مشاهده می شود. شرکت آرال شیمی به عنوان تولیدکننده‌ای معتبر، دوزهای مختلف پراستیک اسید را با غلظت‌های از 3% تا 30% عرضه می‌کند. محصولات گوناگونی نظیر فوداسیب، داموسیب، سرفوسیب، اسپاسیب و اگوسیب که بر اساس فرمولاسیون پراستیک اسید تولید شده‌اند، در حوزه‌ها و صنایع مختلف قابل استفاده هستند و دارای اثر موثر در میکروب‌کشی می‌باشند.

⇐ بروزرسانی شده در دی 1402