آلودگی میکروبی آب اسکالدر و ضدعفونی چیلر در کشتارگاه طیور

طبق گزارش FAO بسیاری از بیماری های میکروبی که سلامت مصرف کننده را تهدید می کند، ناشی از مصرف غذاهای آلوده می باشد. از این رو کارخانه های تولید مواد غذایی معیارهای کنترل مطمئن را در نظافت چیلر در صنایع طیور، کشتارگاه ها و تهیه و بسته بندی گوشت به کار گیرند. خیساندن لاشه پرندگان در آب داغ (Scalding) یکی از نقاط بحرانی کشتارگاه های طیور است که موجب آلودگی میکروبی آب اسکالدر ها می شود. نکته مهم دیگر در مرغداری ها و کشتارگاه های دام و طیور، حفظ بهداشت و ضدعفونی چیلر در کشتارگاه است. در این مقاله به نحوه نظافت و ضدعفونی آب اسکالدر با استفاده از داموسیب پرداخته می شود.

بیشتر بدانیم:

♣ ضدعفونی کشتارگاه، تصفیه فاضلاب و رفع آلودگی های پسماند

♣ انواع ضدعفونی کننده های صنعتی

نحوه ایجاد آلودگی در آب اسکالدر چگونه است؟

در طی غوطه وری در آب، ترکیب مناسبی از زمان و درجه حرارت آب مهم می باشد تا عملیات پرکنی به نحو احسن صورت گیرد. خنک سازی و شستشوی لاشه ها نیز از دیگر نقاط بحرانی کشتارگاه طیور است که سبب آلودگی میکروبی آب اسکالدر متقاطع لاشه ها می شود. اغلب مخازن خنک سازی از دو قسمت تشکیل شده اند که در قسمت اول دمای آب ۲۵-۱۵ درجه سانتی گراد بوده و قسمت دوم به سبب افزودن پودر یخ، ۶-۲ درجه سانتی گراد است. در قسمت اول که لاشه مرغ ها با حرکت حلزونی داخل تانک به جلو رانده می شوند، به همدیگر مالیده شده، کاملا شسته و در ضمن شسته شدن به میزان ۱۰ درجه سانتی گراد خنک می شوند. در بخش دوم نیز دمای لاشه به ۴-۲ درجه سانتی گراد تقلیل می یابد.

مکانیسم ایجاد آلودگی آب اسکالدر

بر پایه مطالعات و تحقیقات میکروبیولوژی، در فرآوری طیور، سه نوع مکانیسم عامل اتصال باکتری ها به لاشه طیور هستند. به دنبال این مکانیسم ها، ضدعفونی اسکالدر ضروری است. عوامل ایجاد آلودگی میکروبی آب اسکالدر به شرح زیر است:

1. احتباس و ابقا: وقتی ایجاد میشود که لاشه با آب حاوی باکتری تماس می یابد که یک لایه از آب در روی سطح لاشه باقی می ماند. پس شستشوی لاشه با آبی که به نحو مطلوب ضدعفونی شده است (حاوی بار میکروبی کمتری است)، جمعیت میکروبی را که در لاشه ها باقی می ماند کاهش خواهد داد.
2. به دام انداختن: زمانی ایجاد می شود که سطوح بافتی آزاد، آب را جذب کرده و متورم می شوند. در این مرحه استفاده از آب ضد عفونی شده با یک گندزدای طیور و آب اسکالدر موثر و بی خطر الزامی است .
3. اتصال: زمانی رخ میدهد که میکروارگانیسم ها به سطح بافت ها متصل می شوند. برخی باکتری های خاص (مثل برخی سویه های سالمونلا) توانایی اتصال دارند. در این مرحه هم ضرورت استفاده از محلول های ضدعفونی کننده و بی خطر برای شستشوی لاشه ها و ابزار سلاخی بسیار است.

تغییرات بار میکروبی آب اسکالدر و چیلر در کشتارگاه طیور

آلودگی میکروبی آب اسکالدر بر روی لاشه طیور در طی مراحل فرآوری، عمدتا مربوط به مراحل شستن با آب گرم و نیز آلودگی های متقاطع به هنگام خنک کردن لاشه پرندگان به روش غوطه ور سازی در آب یخ به وقوع می پیوند. وقتی که مرغ در تانک آب داغ غوطه ور می شود، برخی کثافات، مدفوع و سایر مولدهای آلودگی، وارد آب می شوند. بر اساس تحقیقات به عمل آمده، هروقت که یک پرنده در آب اسکالدر فرو برده می شود، حدود ۷۰ درصد باکتری های متصل به پرها و پوست آن شسته می شود. لذا یک افزایش ابتدایی در بار میکروبی این آب به وجود می آید.

روش های کاهش بار میکروبی اسکالدر طیور در کشتارگاه

شواهد تجربی متعدد نشان می دهد حرارت های بالای ۶۰ درجه سانتی گراد در تانک آب داغ، سبب کاهش بیشتری در تعداد باکتری ها (مزوفیل و ترموفیل) نسبت به حرارت های پایین تر می شود. سایر قسمت های عملیاتی در کشتارگاه نظیر پرکنی، تخلیه احشاء و خنک سازی اهمیت بیشتری از مرحله غوطه وری در آب داغ در خصوص آلودگی بینابینی لاشه دارند.

سایر روش ها برای کاهش باکتری به شرح زیر است:

• تانک های آب داغ چند مرحله ای اخیرا در کشتارگاه رایج شده است که تاثیر بیشتری در کاهش میکروب های لاشه دارند. البته ذکر این نکته لازم است که وجود آب سر ریز ار تانک آب داغ در کشتار مزبور به میزان یک لیتر در هر ثانیه، ممکن است موجب ایجاد کاهش اختلاف بین نتایج این تحقیق با مطالعات مشابه باشد. بدیهی است چنانچه آب تانکر سر ریز نشده و احیاء نگردد، باعث افزایش بار میکروبی در هنگام خروج لاشه از تانک می شود.
• ایراد عمده دیگر تانک آب داغ، آسپیراسیون آب آلوده در حین اسکالدر توسط پرندگان است که منجر به آلودگی کیسه های هوایی، ریه وسایر اعضای داخلی و بافت های داخلی پرندگان می شود. چنانچه لاشه قبل از غوطه وری خون گیری کامل و کاملا بی جان شود، آسپیراسیون آب توسط پرنده مهم نخواهد بود. در کشتارگاه هایی که بی حسی با روش الکتریکی و خون گیری قبل از غوطه وری کمتر از دو دقیقه است، افزایش بار میکروبی غیر قابل اجتناب خواهد بود.
• چیلرها با روش غوطه وری باعث کاهش مقادیر کلیِ باکتری ها در لاشه های طیور می گردند. با این وجود خنک سازی با روش غوطه وری به عنوان یک نقطه آلودگی میکروبی آب اسکالدر متقاطع شناسایی و مشاهده می شود که باکتری های مزوفیل و سایکروفیل در چیلر مرحله یک و مرحله دوم بعد از شروع مرغ ریزی کاهش قابل توجهی دارند. در صورت نظافت چیلر، این بار میکروبی به شدت کاهش می یابد.

راهکارهای ضدعفونی چیلر و اسکالدر

با توجه به مطالب فوق، به کارگیری و رعایت نکات زیر برای نظافت چیلر لازم و مناسب می باشد:

• مراعات نمودن استانداردهای مربوط به وسایل و تجهیزات و شستشوی مداوم آن
• استفاده از آب با کیفیت بهداشتی مناسب برای نظافت چیلر
• نظافت اسکالدر در کشتارگاه از طریق ضدعفونی و تنظیم میزان آب اسکالدر بر اساس تعداد لاشه های وارده و جایگزین نمودن آب اسکالدر به ازای هر لاشه
• کنترل دمای آب اسکالدر همراه کنترل زمان توقف لاشه در اسکالدر
• شستشوی لاشه بعد از تخلیه احشاء با آب حاوی ضدعفونی کننده سطح بالای بی خطر
• کنترل میزان آب چیلر به ازای هر لاشه و اسیدشویی چیلر
• استفاده ار آب حاوی ضدعفونی کننده سطح بالا برای ضدعفونی چیلر
• کنترل دمای آب چیلر در زیر ۴ درجه سانتی گراد

کلام آخر :

اطمینان از بهداشت محیط کشتارگاه ها، تجهیزات آن، نظافت چیلر و رفع آلودگی های میکروبی آب اسکالدر باید در دستور کار مدیران کشتارگاه ها قرار گیرد. استفاده از ضدعفونی کننده های مناسب با درجه غذایی و بی خطر در تمامی بخش های کشتارگاه ها توصیه می شود. داموسیب تولیدی آرال شیمی، یک ضدعفونی کننده سطح بالا بر پایه پراستیک اسید است که قابل استفاده برای ضدعفونی چیلر و اسکادلر است. داموسیب، ضمن کاهش چشمگیر هزینه های تولید در مراحل مختلف کشتار به دلیل داشتن اثرات بالای ضدمیکروبی، عدم ایجاد باقیمانده مضر، بو و طعم بر روی گوشت و تقلیل چشمگیر حجم فاضلاب تولیدی کشتارگاه و فرآوری گوشت، کمک مضاعف در این صنعت به حساب می آید.

⇐بروزرسانی شده در مهر 1402