آشنایی با انواع روش های قلمه زنی

پاییز، زمان ایده آلی برای قلمه زنی اغلب گیاهان است. بسیاری از گیاهان لطیف مانند کلئوس و گل شمعدانی ممکن است در زمستان زنده نمانند. عوامل موثر محیطی در ریشه زایی قلمه ها از جمله هوادهی، زهکشی و حفظ رطوبت بهینه، روش کاشت قلمه را تعیین می کند. نقش اصلی یک محیط تکثیر برای انواع قلمه زدن، تامین حمایت و رطوبت در حین رشد گیاه است. روش های قلمه زنی، بر حسب نوع گیاه متفاوت است. اگر به دنبال صرفه جویی در هزینه در باغ هستید، قلمه زنی بهترین گزینه برای شماست. جهت حصول یک قلمه پربازده، ضدعفونی قلمه با محلول های قارچکش ارگانیک، بسیار حائز اهمیت است.

بیشتر بدانیم:

♣ جوانه زنی بذر

♣ روش های ضدعفونی بذر

قلمه‌ زدن چیست و چطور انجام می‌شود؟

قلمه گیاه قطعه ای از ساقه، برگ یا ریشه گیاه است که برای تولید گیاه جدید (کلون) استفاده می شود. گیاهی که با موفقیت شبیه سازی شوند، همان ویژگی های گیاه مادر را دارد و ریشه، شاخساره و برگ های خود را تولید می کند. روش های قلمه زنی به شکل های مختلفی انجام می شود که در ادامه، به تفصیل به آن ها می پردازیم.

چه گیاهانی را می توان قلمه زد؟

تقریبا هر گیاه باغی که ساقه تولید می کند را می توان از طریق قلمه ساقه تکثیر کرد. گل‌های چند ساله، انگور، درختچه‌ها و حتی درختان همگی گزینه های عالی برای قلمه زنی هستند. تنوع آپارتمانی بسیار زیاد است و در برخی مواقع تفاوت های زیادی با قلمه زدن درختان باغی ندارد. چند مورد از رایج ترین گیاهانی که از طریق قلمه زنی ساقه تکثیر می یابند، شامل بنفشه آفریقایی. بگونیا رکس کاکتوس، کراسولا (گیاه یشم)، کالانکوئه پپرومیا، پیچک سوئدی، سانسویریا هستند.

انواع روش های قلمه زنی

بر اساس قسمت مورد استفاده گیاه و موقعیت نسبی روی گیاه، قلمه ها در گروه های مختلفی طبقه بندی می شوند:

1. قلمه ساقه:

قلمه ساقه، هر قلمه ای است که از شاخساره اصلی گیاه یا هر شاخه جانبی که از همان گیاه یا ساقه رشد می کند، تولید شود. شاخه های با محتوای کربوهیدرات بالا، معمولا بهتر ریشه می دهند. در بیشتر مواقع، انواع قلمه زدن درختان از طریق ساقه انجام می گیرد.

انواع قلمه زدن ساقه

به طور کلی، روش های قلمه زنی از طریق ساقه به چهار شکل وجود دارد: قلمه های چوب سخت؛ چوب نرم؛ نیمه سخت چوب؛ قلمه های علفی.

• قلمه های چوب سخت: قلمه از ساقه های بالغ و سرخ بوته ها و درختان را، قلمه چوب سخت می گویند. قلمه های چوب سخت در طول فصل خواب تهیه می شوند.
• قلمه های چوبی نیمه سخت (چوب سبز): قلمه های چوبی نیمه سخت، آنهایی هستند که از گونه های همیشه سبز چوبی و پهن برگ با چوب نیمه بالغ تولید می شوند. این نوع قلمه ها، بیشتر در گیاهان میوه ای همیشه سبز مانند انبه، گواوا، لیمو، جک فروت برخی از درختچه ها و گیاهان زینتی درختچه ای استفاده می شود.
• قلمه های چوب نرم: قلمه های از جنس شاخه های نرم ساکولنت و غیر چوبی که سخت یا چوبی نیستند، را قلمه چوب نرم می نامند. این گونه قلمه ها بسیار مستعد خشک شدن هستند. بنابراین، ترتیب مناسب برای کنترل رطوبت مورد نیاز است.
• قلمه های علفی: قلمه های علفی از گیاهان آبدار غیرچوبی مانند گل شمعدانی، گل داوودی، کلئوس، میخک و بسیاری از گیاهان شاخ و برگ تهیه می شوند.

2. قلمه ریشه:

تکثیر از طریق قلمه ریشه نیز، روشی ساده و ارزان برای تکثیر رویشی در گونه هایی است که با روش های دیگر، تکثیر آنها مشکل است. به طور کلی گیاهانی که آزادانه مکنده تولید می کنند، به راحتی از طریق قلمه های ریشه تکثیر می شوند.

3. قلمه برگ:

تکثیر از طریق قلمه های جوانه برگ در گونه هایی مفید است که برگ ها سیستم ریشه ای را توسعه می دهند؛ اما به دلیل رشد نکردن سیستم اندام هوایی می میرند.

4. قلمه های جوانه برگ:

قلمه جوانه برگ، شامل یک تیغه برگ، دمبرگ و تکه کوتاه ساقه با جوانه بغلی متصل از برگ های در حال رشد است. برخی از انواع قلمه زدن گل از این طریق صورت می گیرد.

لزوم تیمار قلمه ها

از لحظه ای که قلمه زده می شود تا زمان ریشه دار کردن آن، به مراقبت ها و تیمارهای مختلفی نیاز است. زیرا در معرض انواع مختلفی از آفات و بیماری ها قرار دارد. مدت زمان ریشه زدن قلمه به طور کلی در 3 یا 4 هفته است. برخی از مشکلات رایج بیماری که می توانند روی قلمه ها ایجاد شوند، عبارتند از: باکتری؛ قارچ؛ ویروس. لذا، یکی از این تیمارها برای پیشگیری از ابتلا به بیماری ها، ضدعفونی قلمه‌ها است. بهتر است نکات لازم بعد از قلمه زنی را در نظر بگیریم:

• مشکلات قارچی معمولی ممکن است شامل Botrytis، Rhizoctonia، Pythium و لکه های برگ مختلف باشد.
• سخت ترین مشکلات روش های قلمه زنی، شامل ویروس های کلیدی است که در قلمه های بسیار جوان شناسایی می شوند.
• برخی از این ویروس‌ها به صورت مکانیکی منتقل می‌شوند، زیرا دست‌ها و ابزارها راه‌های اصلی انتشار هستند.
• سایر ویروس هایی که از طریق حشرات منتقل می شوند، در ناحیه تکثیر مشکل بیشتری خواهند داشت و کنترل حشرات را کامل می کنند.

همچنین بخوانید:

♣ دنیای اسرار آمیز کاشت توت فرنگی

♣ گلخانه و انواع بیماری های آن

کلام آخر

یکی از نکات مهم در روش های قلمه زنی، حفظ یک برنامه بهداشتی برای حفظ سلامت قلمه و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری ها است. به طور کلی، استفاده از مواد گندزدا، مانند پراکسیدها و محصولات آمونیوم چهارتایی، تا زمانی که ابتدا خاک و بقایای گیاهی را از روی سطوح تمیز کنید، ایمن و بسیار مؤثر هستند. یکی از مواد بسیار موثر در این حوزه، محصول اگروسیب بر پایه پراستیک اسید است. شرکت آرال شیمی با تامین این محصول سبز و دوستدار محیط زیست، عملیات ضدعفونی گیاه را در انواع قلمه زدن، ممکن می سازد.

⇐ بروزرسانی شده در اسفند 1402