روش های تنظیم پی اچ خاک

pH خاک از منطقه ای به منطقه دیگر و باغی به باغ دیگر متفاوت است، اکثر گیاهان به pH بین 6.5 تا 7 نیاز دارند. چمن، سبزیجات، گیاهان زینتی یکساله و بیشتر گیاهان زینتی چند ساله طیف وسیعی از سطوح pH خاک را تحمل می کنند. در این شرایط، اسیدی کردن خاک با تنظیم پی اچ خاک به طور کلی توصیه نمی شود. اما گیاهان دیگری مانند گل هایی مانند آزالیا، گل همیشه بهار و میوه ها و سبزیجات مانند زغال اخته، سیب زمینی و فلفل در خاک اسیدی رشد می کنند. این گیاهان، خاک قلیایی را تحمل نمی کنند. لذا باید با استفاده از یک کود مناسب، پی اچ خاک باید در 5/5 یا کمتر حفظ شود تا بتوان آنها را با موفقیت رشد داد.

عوامل موثر بر pH خاک

مقدار pH یک خاک تحت تأثیر انواع مواد اولیه ای است که خاک از آنها تشکیل شده است. سایر فاکتورهای موثر بر تنظیم پی اچ خاک شامل موارد زیر است:

• خاک های ایجاد شده از سنگ های اساسی عموما دارای مقادیر pH بالاتری نسبت به خاک های تشکیل شده از سنگ های اسیدی هستند.
• بارندگی همچنین بر pH خاک تأثیر می گذارد. آبی که از خاک عبور می کند، مواد مغذی اساسی مانند کلسیم و منیزیم را از خاک بیرون می آورد. آنها با عناصر اسیدی مانند آلومینیوم و آهن جایگزین می شوند. به همین دلیل، خاک هایی که در شرایط بارندگی زیاد تشکیل می شوند، اسیدی تر از خاک های تشکیل شده در شرایط خشک هستند.
• استفاده از کودهای حاوی آمونیوم یا اوره سرعت ایجاد اسیدیته را افزایش می دهد. تجزیه مواد آلی نیز به اسیدیته خاک می افزاید.
• حبوبات مانند سویا، یونجه و شبدر تمایل به جذب کاتیون های بیشتری نسبت به آنیون دارند. این باعث می شود که یون های H از ریشه گیاهان برای حفظ تعادل الکتروشیمیایی در بافت آنها آزاد شوند. نتیجه ایجاد خاک اسیدی است.

• حتی اگر 6 اینچ بالای خاک دارای PH بالاتر از 6 باشد، ممکن است خاک زیرین بسیار اسیدی باشد. هنگامی که PH زیر 5 کاهش می یابد، آلومینیوم و منگنز در خاک بسیار محلول تر می شوند و در برخی از خاک ها ممکن است برای رشد گیاه سمی باشند. پنبه و تا حدودی سویا نمونه‌هایی از محصولاتی هستند که به سطوح آلومینیوم بسیار محلول در زیر خاک حساس هستند و ممکن است عملکرد محصول در شرایط PH پایین زیرزمینی کاهش یابد.
• سطح نیتروژن بر pH خاک تأثیر می گذارد. منابع نیتروژن مانند کودها، کودهای حیوانی، حبوبات حاوی ترکیبات آمونیوم هستند. این باعث افزایش اسیدیته خاک می شود مگر اینکه گیاه مستقیما یون های آمونیوم را جذب کند. هر چه میزان کوددهی نیتروژن بیشتر باشد اسیدی شدن خاک بیشتر می شود. با تبدیل آمونیوم به نیترات در خاک (نیتریفیکاسیون)، یون های H آزاد می شوند. همچنین نیتراتی که تهیه یا تشکیل می شود می تواند با کاتیون های اساسی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم ترکیب شود و از لایه سطحی خاک به زیر خاک شسته شود. با حذف این بازها و جایگزینی یون های H، خاک اسیدی تر می شود.

جهت مطالعه بیشتر:

♣ آشنایی با انواع خاک و خواص آن ها

♣ خاک کشت مناسب جهت کشاورزی

♣ روش های کاهش پی اچ گیاه با پاشش برگی

روش های کاهش pH خاک یا خاک اسیدی

به منظور اصلاح خاک قلیایی، معمولا باید منبع اسید را معرفی کنید. برای افزایش سطح نیتروژن خاک می توانید کمپوست، کود یا مواد غذایی ارگانیک خاک مانند کنجاله یونجه اضافه کنید که به تدریج pH خاک را نیز کاهش می دهد. اقدامات زیر برای کاهش پی اچ خاک توصیه می شود:

• استفاده از کودهای خاص، مانند کودهای نیتروژن دار حاوی آمونیوم یا اوره می تواند به حفظ شرایط اسیدی خاک کمک کند، اما این کودها احتمالا در کاهش قابل توجه pH خاک موثر نیستند.
• آمونیوم موجود در این محصولات در خاک واکنش نشان می دهد تا به حفظ pH کاهش یافته کمک کند. با این حال به خاطر داشته باشید که بسیاری از محصولات کود مانند سولفات پتاسیم وگچ به طور موثر pH خاک را کاهش نمی دهند.
• پیت ماس ​​و برخی مواد آلی دیگر مانند سوزن کاج منبع خوبی از کربن آلی هستند و می توانند برای کاهش پی اچ خاک استفاده شوند. با این حال این مواد آلی بسیار کند عمل می کنند و ممکن است برای ایجاد تغییرات بزرگ پی اچ خاک موثر نباشند.
• افزودن سولفات آلومینیوم احتمالا همچنان مورد نیاز خواهد بود تا اطمینان حاصل شود که pH خاک به اندازه کافی برای باغبانی موفق کاهش می یابد.
• pH خاک را می توان با افزودن گوگرد عنصری، سولفات آلومینیوم یا اسید سولفوریک به طور موثر کاهش داد. اسید سولفوریک سریع عمل می کند، اما بسیار خطرناک است و استفاده از آن توسط باغبان های خانگی توصیه نمی شود (سولفات آلومینیوم سریعتر از گوگرد عنصری عمل می کند زیرا بسیار محلول است. مزیت گوگرد عنصری این است که مقرون به صرفه تر است).

روش های افزایش pH خاک یا خاک قلیایی

راه‌های مختلفی برای افزایش PH خاک وجود دارد. برخی از آنها بسیار سریع عمل می کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا بر سطح pH تأثیر بگذارند.

• برای اینکه خاک کمتر اسیدی شود، روش معمول استفاده از موادی است که حاوی نوعی آهک است. سنگ آهک کشاورزی آسیاب شده بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. هرچه ذرات سنگ آهک ریزتر باشد، با سرعت بیشتری اثرگذار می شود.

• بافت خاک، محتوای مواد آلی و گیاهانی که قرار است رشد کنند، همه عواملی هستند که باید در تنظیم پی اچ خاک در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، خاک های کم رس به آهک کمتری نسبت به خاک های با رس بالا نیاز دارند تا تغییر pH یکسانی داشته باشند.

کلام آخر:

pH به معنای هیدروژن بالقوه است. دسترسی به مواد مغذی، مستقیما تحت تأثیر pH خاک است. اگر pH خاک خیلی بالا یا خیلی کم باشد، برخی از مواد مغذی نامحلول می شوند و دسترسی این مواد غذایی به سیستم ریشه گیاه را محدود می کند. در برخی مناطق وجود خاک قلیایی شور، مانع جذب کود و سم توسط گیاه شده و لذا باردهی محصول را پایین می آورد. از سوی دیگر خاک اسیدی نیز، برای همه گونه های گیاه مطلوب نیست. لذا استفاده از کودهای مختلف برای تنظیم پی اچ خاک ضروری به نظر می رسد.