پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور

طیوری که عفونت دارند علائم مختلفی مانند مشکلات تنفسی، اسهال و فلج را نشان می دهند. در ابتدا باید تاکید کرد که پیشگیری از آلودگی در گله طیور از طریق مدیریت صحیح بسیار مهم است. زیرا اگرچه برخی از بیماری های عفونی قابل درمان هستند، اما برای بسیاری از آنها اتلاف وقت و هزینه است و پرندگان آلوده باید فورا دور ریخته شوند. آنفولانزا، برونشیت، نیوکاسل طیور، گامبورو و برفک طیور از شایع ترین بیماری های واگیردار طیور هستند که بیشترین تلفات را در آنها ایجاد می کنند. حفظ بهداشت در محیط مرغداری ها، برای پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور ضروری است. در این مقاله به بررسی انواع بیماری های شایع در طیور پرداخته شده و مواد ضدعفونی کننده مفید برای پیشگیری و مقابله با این بیماری ها، معرفی خواهد شد.

مهمترین بیماری های طیور و راههای درمان

بیماری های طیور را می توان بر اساس علل شایع مانند ژنتیک، مکانیکی، سمی و تغذیه ای دسته بندی کرد. بیماری های عفونی توسط ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها ایجاد می شوند. بیماری های انگلی توسط تک یاخته ها، کرم ها و انگل های خارجی مانند کنه و شپش ایجاد می گردند. در زیر به معرفی برخی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های طیور پرداخته می شود.

• بیماری های ویروسی در پرندگان

بیماری های ویروسی شایع ترین علت تلفات، نه تنها در گله های بزرگ تجاری، بلکه در جوجه های حیاط خلوت هستند. اغلب، آنها به درمان دارویی پاسخ نمی دهند. درمان متکی بر اقدامات حمایتی است. پیشگیری و کنترل با واکسیناسیون در مواردی که مؤثر باشد به محدود کردن قرار گرفتن در معرض پرندگان آلوده متکی است. اگر عفونت باکتریایی ثانویه نیز وجود داشته باشد، آنتی بیوتیک ها ممکن است شدت شیوع را کاهش دهند. بیماری های عمده ویروسی در طیور به شرح زیر است:

الف) بیماری ویروسی نیوکاسل:

نیوکاسل یک بیماری ویروسی مسری و کشنده است که همه گونه های پرندگان را درگیر می کند. این یکی از عفونی ترین بیماری های طیور در جهان است. نیوکاسل آنقدر کشنده است که بسیاری از پرندگان بدون نشان دادن هیچ نشانه ای از بیماری می میرند. در گله های طیور واکسینه نشده، نرخ مرگ و میر تقریبا 100 درصد می تواند رخ دهد و حتی در طیور واکسینه شده نیز می تواند باعث مرگ شود.

تشخیص بیماری نیوکاسل در مرغ و روش های درمان آن:

ویروس عامل نیوکاسل می تواند چندین هفته در محیط گرم و مرطوب زنده بماند. این محیط می تواند پر پرندگان، کود و مواد دیگر باشد. ویروس یخ زده، می تواند برای دوره های بسیار طولانی زنده بماند. با این حال، به سرعت در اثر کم آبی یا نور خورشید از بین می رود. برای درمان بیماری نیوکاسل مرغ، می توان برنامه های واکسیناسیون و تمرین امنیت زیستی انجام داد. همچنین باید از تماس با پرندگان خانگی که متعلق به دیگران هستند، پرندگان شکار و بازار پرندگان زنده خودداری کرد.

---

مقالات مرتبط:

♣ مرغ ارگانیک پرورش دهید

♣ کاربرد پراستیک اسید در صنایع دام و طیور

♣ آموزش مراحل پرورش مرغ و جوجه کشی در انواع مرغداری ها

♣ اسپورکش، باکتری کش و قارچ کش در صنایع دام و طیور

---

ب) بیماری ویروسی گامبورو در مرغ و خروس:

بیماری بورس عفونی (IBD) یا گامبورو در جوجه های اهلی جوان در سراسر جهان دیده می شود و توسط ویروس بیماری بورس عفونی (IBDV) ایجاد می شود. علائم و راه های تشخیص بیماری گامبورو بسیار ساده است. علائم می تواند شامل افسردگی، اسهال آبکی، پرهای ژولیده و کم آبی بدن باشد. موربیدیتی بالا و مرگ و میر معمولا کم است، اما برخی از سویه های بسیار خطرناک قادر به ایجاد مرگ و میر 60 درصد یا بالاتر هستند. ضایعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی در بورس کلواکال و شناسایی مولکولی ژنوم ویروس برای تشخیص بیماری استفاده می شود. طول دوره بیماری گامبورو معمولا کمتر از یک هفته است.

واکسیناسیون برای ایجاد ایمنی مادر در جوجه های جوان در ابتدا برای درمان بیماری گامبورو در مرغ گوشتی استفاده می شود. واکسن های ناقل و ضعیف شده زنده می توانند برای القای ایمنی فعال در جوجه ها با کاهش آنتی بادی های مادری استفاده شوند. زمان مصرف واکسن گامبورو در سن 1 تا 21 روزگی است. واکسن‌های زنده از جنین مرغ یا منشاء کشت سلولی و با بیماری‌زایی کم متفاوت را می‌توان از طریق قطره چشم، آب آشامیدنی یا راه‌های دیگر تجویز کرد.

ج) عامل برونشیت عفونی در طیور و عوارض آن:

یک بیماری حاد و بسیار عفونی طیور که ممکن است، جوجه های جوان را بکشد و تولید تخم را در پرندگان بالغ کاهش دهد. پرندگان عطسه می کنند و سرفه مرطوب دارند. کل گله تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. علائم بیماری برونشیت در جوجه ها به این شکل است که پرندگان تخمگذار تخمگذاری را متوقف خواهند کرد و ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا آنها به تولید برگردند.

هیچ درمان موثری برای این بیماری وجود ندارد. برونشیت عفونی در طیور راه های پیشگیری و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. حفظ درجه حرارت صحیح و یکنواخت در پرورش دهنده و یک رژیم غذایی با کیفیت بالا به کاهش تلفات کمک می کند. کنترل و پیشگیری از بیماری واگیردار طیور از طریق واکسیناسیون معمولا بازدهی بالاتری برای کنترل برونشیت دارد.

• بیماری های مزمن تنفسی در طیور

 این بیماری ها یکی از شایع‌ترین علل بیماری در طیور است و زمانی اتفاق می‌افتد که جوجه‌ها و بوقلمون‌هایی که به مایکوپلاسما گالی‌سپتیکوم آلوده هستند، تحت فشار قرار می‌گیرند. سپس باکتری باعث آسیب جدی به سیستم تنفسی پرنده می شود.

روش های پیشگیری و کنترل بیماری های تنفسی در پرورشگاه طیور

آنتی‌بیوتیک‌هایی وجود دارند که می‌توانند به عنوان روش های کنترل بیماری‌های تنفسی طیور عمل کنند. اما کاهش استرس یک جزء ضروری برای مدیریت بیماری پس از حضور در گله است. مسائل مدیریتی باید قبل از رسیدن پرندگان حل شود. اطمینان حاصل کنید که پرندگان در هنگام معرفی عاری از M.gallisepticum هستند. یک سیستم همه کاره با تمیز کردن کامل بین دسته ها و به دست آوردن پرندگان واکسینه شده کمک می کند. اطمینان حاصل کنید که تغذیه و دینامیک گله (اندازه، توزیع سن، حضور خروس ها و غیره) نیز بهینه است. خانه هایی که به سختی تمیز می شوند و در نتیجه کود، گرد و غبار و حیوانات موذی جمع می شوند، منجر به بسیاری از بیماری های رایج در طیور می شود.

آنفولانزای پرندگان:

آنفولانزا در پرندگان یک بیماری ویروسی تنفسی بسیار مسری است که هم پرندگان اهلی و هم پرندگان وحشی را درگیر می کند. ویروس‌های آن به دو پاتوتیپ طبقه‌بندی می‌شوند: آنفلوانزا پرندگان با بیماری‌زایی کم، که معمولا علائم بالینی کمی در طیور ایجاد می‌کند و آنفولانزا پرندگان بسیار بیماری‌زا که معمولا باعث مرگ و میر بالا می‌شود. آنفولانزا به طور بالقوه یک بیماری کشنده است که چندین گونه پرنده و انسان را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم آن از بیماری خفیف دستگاه تنفسی فوقانی تا یک وضعیت حاد، عمومی و کشنده متغیر است. ویروس آنفولانزا ممکن است حداقل یک ماه در مدفوع و آب عفونی بماند.

روش های درمان آنفولانزا در مرغ بسیار پیچیده است. اگر گله ای دارای نرخ مرگ و میر ناگهانی (کمتر از 48-24 ساعت)، میزان مرگ و میر بالا (نزدیک یا بیش از 50٪) یا بسیاری از پرندگان با علائم تنفسی باشد، صاحبان باید با دامپزشک یا شماره اورژانس بهداشت حیوانات دولتی تماس بگیرند تا آنفولانزا را آزمایش کنند. هیچ واکسن تایید شده ی درمانی برای آنفولانزا وجود ندارد. مدیریت خوب و شیوه های امنیت زیستی تنها راه محافظت در برابر عفونت آن در طیور است.

• عفونت های قارچی در پرندگان:

از آنجایی که تمام طیور اهلی، پرندگان وحشی، سایر حیوانات و انسان ها می توانند توسط قارچ ها آلوده شوند، هنگام برخورد با پرندگان آلوده بسیار مراقب باشید. انتقال از طریق استنشاق اسپورهای قارچی پرندگان بیمار، بستر آلوده یا خوراک صورت می گیرد.

عفونت قارچی برفک در طیور:

آشنایی با  بیماری برفک در طیور و راه های درمان آن، به نجات به موقع گله کمک می کند. برفک یکی دیگر از بیماری های قارچی شایع است که در گروه های سنی جوان تر از همه طیور اهلی یافت می شود. معمولا دهان و محصول را تحت تأثیر قرار می دهد و محتویات محصول دارای بوی ترش است. اما بیماری برفک در پر، پوست و چشم مرغ نیز گزارش شده است.

 همچنین ممکن است باعث اسهال شود. این در درجه اول استرس پرندگان را تحت تاثیر قرار می دهد. علل بروز بیماری قارچی برفک طیور معمولا شرایط غیربهداشتی، ازدحام بیش از حد و کوکسیدیوز است. برای ایجاد کنترل موثر با نیستاتین درمان کنید.

بیماری های طیور چگونه پخش می شوند؟

بیماری ها اغلب توسط:

• تماس مستقیم (پرنده به پرنده، کود آلوده)
• تماس غیر مستقیم (تجهیزات آلوده، افراد، محیط زیست)
• ناقلین (حیوانات وحشی، جوندگان، حشرات)

منتقل می شوند. علاوه بر این، عوامل عفونی برای تداوم در یک منطقه به یک مخزن بیماری نیاز دارند. این مخزن می تواند سایر پرندگان یا مواد آلی باشد که از این عوامل حمایت می کند. ایجاد اختلال در روش های انتشار بیماری ها می تواند تا حد زیادی خطر بیماری در گله را کاهش دهد.

اهمیت استفاده از ضدعفونی کننده طیور در پیشگیری از بیماری های واگیردار

ضدعفونی سالن های مرغداری علیه بیماری های واگیردار از اهمیت بسزایی برخوردار است. رعایت بهداشت فارم و استفاده از ضدعفونی کننده طیور در مقابل بیماری های ویروسی بر عهده مزرعه دار است. مواد ضدعفونی رایج به این منظور معمولا بر پایه ید، کلر، هیدروژن پراکسید، پراستیک اسید و غیره هستند. بخصوص ضدعفونی کننده کلر و ید در ازبین بردن ویروس های مولد آنفلوآنزا-نیوکاسل بسیار موثر است. جهت رعایت بهداشت پیشگیری و کنترل بیماری های پرندگان، استفاده از شوینده های مناسب اسیدی و قلیایی و ضدعفونی کننده های مختلف توصیه می گردد.

کلام آخر:

از بیماری های رایج در طیور می توان به آنفولانزا، برونشیت، نیوکاسل طیور، گامبورو و برفک طیور اشاره کرد. اقدامات مدیریتی و بهداشتی برای کاهش تعداد باکتری ها در محیط پرندگان و پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور ضروری است. علاوه بر این، تامین تهویه مناسب، بستر و شرایط مناسب بستر، تجهیزات و تاسیسات تمیز و ضدعفونی شده مناسب و آب و خوراک با کیفیت بالا باعث بهبود وضعیت مقاوم در برابر بیماری پرندگان می شود. شرکت آرال شیمی، تامین کننده انواع مواد ضدعفونی کننده و شوینده برای ضدعفونی بستر جوجه ها، سالن های جوجه کشی، قفس ها، آبخوری و دانخوری، دستگاه های جوجه کشی، حوضچه آب، تصفیه فاضلاب مرغداری ها و غیره است. محصول فودگرید و ارگانیک داموسیب، قابل استفاده برای تمام مقاصد ضدعفونی و بدون نیاز به شستشو است. از محصولات ضدعفونی کننده سطح بالای آرال گلوتار و آرال بنزال می توان با موفقیت برای ضدعفونی بستر و سالن های جوجه کشی استفاده کرد. از محصول فودگرید اگوسیب برای تصفیه فاضلاب های خروجی و ضدعفونی کننده حوضچه آب ورودی مرغداری ها می توان بهره جست.