اسیدی فایر یا اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور

در خوراک دام و طیور، اسیدهای آلی نقش مهمی در بهبود عملکرد تولیدی و سلامتی حیوانات دارند. این اسیدها می‌توانند جذب مواد مغذی را افزایش دهند، سیستم ایمنی را تقویت و pH معده را تنظیم کنند و همچنین تعادل میکروبیوم گوارشی را حفظ کنند. این عوامل باعث بهبود عملکرد تولیدی و رشد، جلوگیری از بیماری‌ها و بهبود سلامت دستگاه گوارش دام و طیور می‌شود. با این حال، استفاده متعادل و با دقت از اسیدهای آلی در ترکیب خوراک ضروری است تا احتمال هرگونه اثرات جانبی ناخواسته کاهش یابد و به عملکرد بهینه و سلامت حیوانات کمک شود. در این مقاله به توضیح و شرح اهمیت اسیدهای آلی و نقش آن در خوراک دام و طیور می پردازیم.

ترکیبات آلی

در علم شیمی ترکیبات آلی به گروهی از ترکیبات شیمیایی می گویند که در آن پیوند های کربن و هیدروژن وجود دارد. ترکیبات آلی به طور کلی میزان کمی از ترکیبات ساخت زمین را تشیل می دهند؛ اما برای ادامه حیات برای موجودات زنده، وجود این ترکیبات ضروری است. توانایی بالای اتم کربن برای پیوند با اتم های دیگر بخصوص هیدروژن باعث شده است ترکیبات بسیار متنوعی از ترکیبات آلی در زمین یافت شود و یا در آزمایشگاه ها به طور مصنوعی تولید شود. از مهم ترین ترکیبات آلی می توان به متان، بوتان، کتامین و استیک اسید اشاره کرد.

اسیدهای آلی

 اسیدهای آلی به ترکیبات آلی با شناسه های اسیدی گفته می شوند. به طور مثال: کربوکسیلیک اسید با شناسه کربوکسیل نام گذاری می شود. الکل ها نیز گاهی خاصیت اسیدی از خود بروز می دهند؛ اما بسیار ضعیف تر از آن هستند که بتوان آنها را اسید نامید. از مشهور ترین اسیدهای آلی می توان به سیتریک اسید (موجود در نوشابه)، سولفونیک اسید، لاکتیک اسید (اسید شیر فاسد) و اوریک اسید (اسید ادرار) اشاره کرد.

تفاوت اسیدهای آلی و معدنی

اسیدها را می توان به دو دسته اسیدهای آلی و اسیدهای معدنی تقسیم کرد. اسیدهای معدنی به اسیدهای غیر آلی نیز معروف هستند. تفاوت اصلی بین اسید معدنی و اسید آلی این است که اسیدهای معدنی ترکیبات غیر آلی هستند که از ترکیبات مختلف عناصر شیمیایی تشکیل می شوند. در حالی که اسیدهای آلی ترکیبات آلی هستند که اساساً از اتم های کربن و هیدروژن تشکیل می شوند.

نقش اسیدهای آلی در بدن موجودات زنده

تامین خوراک دام و طیور از چالش های همه روزه انسان است. در تولید طیور، از اسیدهای آلی به عنوان ابزاری برای کاهش باکتری های بیماری زای روده از جمله اشریشیا کلی، کمپیلوباکتر و سالمونلا استفاده می شود. اسیدهای آلی مانند مالات، فومارات، لاکتات و سیترات عملکردهای اساسی در بسیاری از فرایندهای سلولی مانند عملکرد روزنه، جذب فسفر، تحمل آلومینیوم، ارتباطات با میکروارگانیسم ها ذخیره کربن موقتی، قدرت احیا کنندگی سلول ها را دارند.

اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور 

تقریبا تمام اسیدهای آلی مورد استفاده در تغذیه حیوانات مانند اسیدهای فرمیک، پروپیونیک، لاکتیک، استیک، سوربیک یا سیتریک دارای ساختار آلیفاتیک هستند و منبع انرژی سلول ها را نشان می دهند. اسید بنزوئیک، بر روی یک حلقه معطر بنا شده است و دارای ویژگی های متابولیک و جذب متفاوتی است. اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور وظایف مختلفی را بر عهده دارند.

---

همچنین بخوانید:

♣ اسیدی فایرها در تغذیه دام و طیور

♣ نقش اسیدهای آمینه در تغذیه طیور

---

 وظایف اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور

یکی از دلایل روز افزون استفاده از ترکیبات اسیدهای الی در تامین خوراک، مقرون به صرفه بودن این ترکیب ها در صنعت پرورش دام و طیور است. در زیر به چند مورد از مهم ترین وظایف اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور می پردازیم:

• کاهش مقدار پی اچ  و ظرفیت بافر و همچنین اثرات ضد باکتری و ضد قارچی در خوراک
• کاهش مقدار پی اچ با انتشار یون های هیدروژن در معده، و در نتیجه فعال کردن پپسینوژن و ایجاد پپسین که قابلیت هضم پروتئین را بهبود می بخشد.
• میکروفلورای بومی گرم منفی در دستگاه گوارش را مهار می کند.
• استفاده بهینه از انرژی در متابولیسم متوسط
• بعنوان مواد نگهدارنده برای علوفه و مواد غذایی مورد نیاز برای دام طیور
• استفاده برای تهیه  فراورده های تخمیری گیاهی یا میکروبی
•  تضمین بهداشت عمومی خوراک، زیرا به خاطر خاصیت اسیدی که دارند از رشد کپک جلوگیری می کنند.

طریقه مصرف اسیدهای الی و ترکیبات مشتق شده

اسیدهای آلی مستقیما در مواد خوراکی و مواد مرکب استفاده می شوند. اسیدهای مایع و مخلوط بر روی خوراک پاشیده می شوند؛ در حالی که اسیدهای جامد یا نمک های اسیدی مستقیما یا از طریق مخلوط های خاص اضافه می شوند. همچنین از اسیدهای آلی می توان در سیلوها و آب های آشامیدنی هم استفاده کرد.

---

پیشنهاد میکنیم قبل از ادامه مطلب، مقالات مرتبط زیر را مطالعه نمایید:

♣ باکتری سالمونلا و روش های کنترل عفونت آن در خوراک دام و طیور

♣ بررسی جامع چرخه بهداشت دام و دامداری

---

نحوه ساخت اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور و نمک های آن

اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور و فراورده های آنان از طرق مختلفی تولید می شوند. از روش های مرسوم می توان به سنتز شیمیایی و تخمیر اشاره کرد:

1. روش سنتز شیمیایی

سنتز معمولاً شامل واکنش مواد اولیه با معرف‌ها و کاتالیزورهای مناسب در شرایط خاص برای تولید اسیدهای آلی مورد نظر است. پس از سنتز، این اسیدهای آلی می توانند برای تولید نمک های خود مانند نمک های کلسیم، نمک های سدیم یا نمک های پتاسیم، بسته به کاربرد مورد نظر، پردازش بیشتری شوند.

2. روش تخمیر

تخمیر یک فرآیند بیولوژیکی است که در آن میکروارگانیسم هایی مانند باکتری ها یا قارچ ها، ترکیبات آلی را برای تولید اسیدهای آلی به عنوان محصولات جانبی متابولیک متابولیزه می کنند. اسیدهای آلی را می توان از طریق تخمیر سوبستراهای آلی مختلف مانند قندها، نشاسته ها یا محصولات جانبی کشاورزی تولید کرد.

هر دو روش سنتز شیمیایی و تخمیر مزایا و معایب خود را از نظر هزینه، مقیاس پذیری، خلوص و اثرات زیست محیطی دارند. انتخاب بین این روش ها به عواملی مانند اسید آلی خاص مورد نظر، حجم تولید، ملاحظات هزینه و هدف پایداری بستگی دارد.

روش اثر گذاری اسیدهای آلی خوراک دام و طیور در میکروارگانیسم ها

آنتی بیوتیک ها و اسیدهای آلی هر دو باکتری استاتیک و باکتری کش هستند. مراحل اثرگذاری اسیدهای آلی به شرح زیر است:

• از آنجایی که اسیدهای آلی جدا نشده لیپوفیلی هستند، می توانند از غشای سلولی باکتری های گرم منفی، مانند سالمونلا عبور کنند.
• هنگامی که موفق شد داخل سلول قرار بگیرد، پی اچ بالاتر سیتوزولی باعث کاهش پی اچ داخل سلولی می شود.
• متابولیسم میکروبی به فعالیت آنزیمی وابسته است. برای جبران تعادل سلول مجبور به استفاده از انرژی برای بیرون راندن پروتون ها از طریق پمپ غشای سلولی می شود تا پی اچ را به حالت طبیعی بازگرداند.
• در طی یک دوره قرار گرفتن در معرض یک اسید آلی در خوراک دام و طیور، این می تواند برای از بین بردن سلول کافی باشد.
• پروتون های دفعی منجر به تجمع آنیون های اسیدی در سلول می شوند، که مانع واکنش های متابولیکی داخل سلولی از جمله سنتز ماکرومولکول ها می شوند و غشای داخلی را مختل می کند.
• باکتری های اسید لاکتیک نسبت به پی اچ در غشای سلول حساسیت کمتری دارند؛ بنابراین بی تاثیر هستند.
• مهار رشد میکروبی توسط این روش برای هزاران سال در حفظ مواد غذایی استفاده می شوند. اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور در این فرآیند، انواع اسیدهای آلی را به عنوان محصولات جانبی متابولیسم میکروبی تولید می کنند.

کلام آخر

اسیدهای آلی در خوراک دام و طیور، مسئول اثرات بازدارنده آن بر میکروارگانیسم ها هستند. اثر اسیدهای آلی به طور کلی وابسته به دوز است، هر چه مواد فعال بیشتر به محل اثر برسند، اثرات مطلوب بیشتری خواهند داشت. این هم برای حفظ خوراک و هم برای اثرات تغذیه ای و سلامتی در دام معتبر است. محصول داموسیب شرکت آرال شیمی، به عنوان یک اسیدی فایر و اسید آلی مطلوب در حوزه خوراک دام و طیور به شمار می رود. این محلول ارگانیک، با داشتن خواص منحصر به فرد، به هضم بهتر خوراک در روده دام و طیور کمک می کند و یکی از روش های کنترل باکتری سالمونلا در خوراک آن هاست.

⇐ بروزرسانی شده در فروردین 1403