لزوم شستشو و ضدعفونی دستگاه های روغن گیری خوراکی

دستگاه های روغن گیری خوراکی، بطور اختصاصی برای استخراج روغن از دانه ها، مغزها و میوه های مختلف و برای تولید روغن های خوراکی طراحی شده اند. یکی از مهم ترین چالش های دستگاه روغن کشی، مرتبط با نحوه تمیزکاری و ضدعفونی کردن آن ها است. در صورت عدم شستشو و ضدعفونی دستگاه روغن گیری، رسوبات ناشی از چربی می توانند بسیار محکم شوند. این امر نه تنها عملکرد دستگاه را کاهش می دهند، بلکه بار میکروبی دستگاه حاصل از بیوفیلم، می تواند محصول نهایی را آلوده کند. روغن های آغشته به ناخالصی های آلوده، فقط بر طعم و زیبایی تأثیر نمی گذارند؛ بلکه مشکلات سلامتی جدی از مسمومیت های غذایی گرفته تا سموم گوارشی احتمالی را بوجود می آورند. در این مقاله، به بررسی عملکرد تمیزکاری، شستشو و ضدعفونی دستگاه روغن گیری می پردازیم. در ادامه، محصولات شوینده مناسب برای این کار را معرفی خواهیم کرد.

همچنین بخوانید:

♣ ضدعفونی خطوط تولید و تصفیه فاضلاب کارخانه تولید روغن نباتی

♣ روغن های گیاهی و چربی های حیوانی (بررسی فرآورده های روغنی)

دستگاه روغن کشی چه کاربردهایی دارند؟

ماشین های استخراج روغن از روغن گیری خوراکی محصولات کشاورزی گرفته تا موارد متعددی مانند روغن های پخت و پز، عطرها، لوازم آرایشی، صابون، غذای حیوانات خانگی، سوخت زیستی، تیمارهای چوب و رنگ به کار می رود.

برخی از منابع گیاهی که برای دستگاه های روغن گیر خوراکی به کار می روند، عبارتند از:

1. دانه ها:

روغن ها می توانند از دانه هایی مانند پنبه دانه، کنجد، شاهدانه، آفتابگردان، آمارانت و کلزا تهیه شوند. آنها اغلب برای کاربردهای پخت و پز استفاده می شوند، اما آنها را می توان در مواردی مانند سوخت و رنگ نیز یافت.

2. آجیل:

صنعت برداشت آجیل می تواند روغن هایی از بادام زمینی، بادام، فندق، بادام هندی و بسیاری از آجیل های دیگر تولید کند. این روغن‌ها نسبت به سایر روغن‌ها گران‌تر هستند، زیرا فرآیند استخراج چالش‌برانگیزتر است. مغزیجات برای ترک خوردن، فشار بیشتری را متحمل می شوند، معمولاً نیاز به لایه برداری دارند و گرمای بیشتری نسبت به سایر محصولات تولید می کنند. روغن آجیل در غذا و پخت و پز رایج است و در لوازم آرایشی نیز کاربرد دارد.

3. سبزیجات و میوه ها:

 روغن استخراجی از میوه ها و سبزیجات مانند زیتون، میوه نخل و آووکادو نیز در پخت و پز و همچنین در سوخت های زیستی، لوازم آرایشی و صابون استفاده می شود. می توان ار مرکباتی مانند لیمو و پرتقال نیز روغن کشی کرد و در روغن های ضروری استفاده کرد.

4. گیاهان دیگر:

گیاهان برگدار مانند بابونه، اکالیپتوس، پونه کوهی، نعناع هندی و نعناع نیز روغن آزاد می کنند. این محصولات اغلب به عنوان اسانس و در مواردی مانند لوازم آرایشی، شمع، عطر و صابون استفاده می شوند. بسیاری از مردم از روغن‌های ضروری خود به عنوان عطر و برای فواید سلامتی استفاده می‌کنند. حتی می توان روغن را از جلبک ها استخراج کرد و در سوخت های زیستی و مکمل های غذایی استفاده کرد.

چرا شستشو و ضدعفونی دستگاه های روغن کشی اهمیت دارد؟

از جنبه های مختلفی می توان ضرورت و اهمیت نظافت دستگاه روغن کشی روغن را بررسی کرد. برخی از مهم ترین این عوامل به شرح زیر است:

الف) ایمنی مواد غذایی

باقیمانده روغن، دانه ها یا سایر مواد آلی باقی مانده در دستگاه می تواند به محل رشد باکتری ها، کپک ها و سایر میکروارگانیسم های مضر تبدیل شود. این آلاینده ها می توانند روغن را فاسد کنند و برای مصرف کنندگان خطراتی برای سلامتی ایجاد کنند. همچنین ضدعفونی دستگاه روغن گیری جهت کنترل آلرژن حائز اهیمت است. اگر دستگاه برای فشار دادن انواع مختلف دانه ها یا مغزها استفاده می شود، تمیز کردن از آلودگی متقاطع جلوگیری می کند. این امر به ویژه برای افرادی که به دانه ها یا آجیل های خاص حساسیت دارند، مهم است.

ب) حفظ کیفیت روغن خوراکی

بقایای دانه های قبلی، می تواند با روغن جدید مخلوط شود و منجر به بد طعم و بوی نامطلوب شود. تمیز کردن منظم دستگاه روغن کشی، به حفظ طعم، رنگ و عطر خالص و مورد نظر روغن، کمک می کند. از سوی دیگر، بقایای روغن قدیمی باقی مانده در دستگاه می تواند به مرور زمان اکسید و گندیده شود. این روغن ترش باقی مانده در دستگاه، می تواند روغن جدید را لکه دار کند و عمر مفید و کیفیت آن را کاهش دهد.

ج) افزایش طول عمر دستگاه روغن گیری

مواد باقیمانده می توانند باعث ایجاد انباشتگی شوند که منجر به افزایش اصطکاک و سایش بر روی اجزای دستگاه شود. تمیز کردن منظم، به جلوگیری از فشار غیر ضروری، کاهش احتمال خرابی و افزایش عمر عملیاتی دستگاه (مانند کاهش ساییدگی و پارگی) کمک می کند. همچنین، رطوبت و مواد آلی باقی مانده در دستگاه می تواند منجر به خوردگی قطعات فلزی شود. تمیز کردن این عناصر را از بین می برد و از دستگاه در برابر زنگ زدگی و سایر اشکال خرابی محافظت می کند.

نحوه تمیز کردن و شستشوی دستگاه روغن گیری خوراکی

در هنگام توقف دستگاه، مواد شوینده قلیایی را  با آب گرم مخلوط کنید. غلظت دقیق، به قدرت ماده شوینده و سطح کثیفی دستگاه بستگی دارد. قطعات را در محلول شوینده قلیایی غوطه ور کنید و اجازه دهید 15 تا 30 دقیقه خیس بخورند تا روغن و کثیفی آن از بین برود. پس از خیساندن، از یک برس نرم یا اسفنج استفاده کنید تا هر قسمت را کاملاً بشویید. روی مناطقی که روغن تمایل به تجمع دارد، مانند محور پیچ، محفظه پرس و فیلترها تمرکز کنید. برای مناطقی که دسترسی به آنها سخت است یا اجزای پیچیده، از یک برس یا مسواک کوچک استفاده کنید تا مطمئن شوید که همه باقی مانده ها پاک شوند. برخی اوقات نیاز است پس از شوینده های قلیایی، برای خنثی کردن هرگونه باقی مانده قلیا، از شوینده های اسیدی بدون کف استفاده کنید.

همچنین بخوانید:

♣ سیستم شستشوی CIP یا شستشو در محل

♣ اصول ضدعفونی و شستشوی سیستم COP

فرآیند ضدعفونی دستگاه روغن کشی دانه های خوراکی

نخست یک محلول ضدعفونی کننده فودگرید، را در رقت مصرفی مناسب، آماده سازی کنید. سپس، قسمت های تمیز شده در مرحله قبل را در محلول ضدعفونی کننده فرو کنید و اجازه دهید برای مدت زمان حدود 1-2 دقیقه خیس بخورند. برای قطعات غیر قابل جابجایی، از یک پارچه تمیز آغشته به محلول گندزدا  استفاده کنید تا آنها را کاملا پاک کند. محلول های ضدعفونی کننده فودگرید، به شستشوی نهایی با آب، نیاز ندارند. اما چنانچه، از محلول های گندزدای غیرخوراکی استفاده می کنید، حتما باید آن را با آب شستشو دهید. در نهایت، قبل از راه اندازی مجدد، باید حتما دستگاه را خشک کنید.

کلام آخر:

تمیز کردن دستگاه های استخراج روغن خوراکی برای اطمینان از تولید روغن با کیفیت بالا، جلوگیری از آلودگی و افزایش طول عمر تجهیزات ضروری است. شرکت آرال شیمی تولید کننده انواع شوینده های قلیایی و اسیدی بدون کف، با کف ملایم و کف فراوان است. شوینده های قلیایی بدون کف می توانند در شستشوی لوله های و سیستم های داخلی CIP دستگاه روغن کشی به کار رود تا کلیه چربی های حاصل از دانه های روغنی را بزداید. همچنین از انواع شوینده های قلیایی با کف هم می توان برای شستشوی سطوح بیرونی COP دستگاه ها بهره جست. از سوی دیگر، استفاده از محلول گندزدای فوداسیب نیز برای ضدعفونی دستگاه روغن گیری خوراکی به کار می رود تا کلیه بیوفیلم ها را از سیستم حذف کند و بار آلودگی را کاهش دهد.