نماتد چیست و چرا باید از نماتدکش استفاده نمود؟

نماتدها موجودات میکروسکوپی کرم مانندی هستند که معمولاً به آنها “کرم های گرد” می گویند. آنها به شاخه نماتودا تعلق دارند. در حالی که برخی از نماتدها انگل گیاهان، حشرات یا مهره داران هستند، بسیاری از گونه های بیشتری در خاک زندگی می کنند که در آن میکروب ها را در دستگاه گوارش خود و در سطح خود حمل می کنند که به توزیع باکتری ها و قارچ های مفید در خاک و ریشه گیاهان کمک می کند. سم نماتدکش، محصولی شیمیایی است که نماتدها را از بین می برد یا بر نماتدها تأثیر منفی می گذارند. به علت سمیت نماتدکش های شیمیایی، روی آوردن به نوع ارگانیک و طبیعی آن اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی جامع انواع نماتدها، روش های از بین بردن آن ها و معرفی محصول اگروسیب پرداخته می شود.

نماتد چیست؟

نماتدها (NEMATODE) کرم های گرد کوچک، بی رنگ، نخ دار و بدون قسمت هستند. نماتدها در سرتاسر زمین یافت می شوند و از هر 5 موجود روی کره زمین 4 مورد در واقع نماتد هستند. چند نوع نماتد وجود دارد که به حیوانات حمله می کنند که شامل کرم قلاب دار، کرم حلقوی و کرم پین هستند. برخلاف سایر موجودات عامل بیماری، نماتدهای انگلی گیاهی به ندرت علائم مشخصی را ایجاد می کنند. اکثر علائم ظاهر شده مبهم هستند و اغلب شبیه علائم ناشی از عوامل دیگر مانند، ویروس ها، کمبود مواد مغذی یا آلودگی هوا و … هستند. نماتدها که در سطح زمین تغذیه می کنند ممکن است باعث پیچ خوردن و مخدوش شدن برگ ها، ساقه ها و گل ها شوند.

خصوصیات کلیدی نماتدها

اکثر نماتدها بسیار کوچک هستند، اغلب میکروسکوپی هستند، اگرچه برخی از گونه های انگلی را می توان با چشم غیرمسلح نیز مشاهده کرد. بدنه ای استوانه ای و بدون قطعه دارند که در دو انتها مخروطی است. نماتدها ساختار بدنی ساده دارند، برخلاف سایر کرم ها فاقد سیستم گردش خون و تنفس هستند و سیستم عصبی و گوارشی نسبتاً ساده ای دارند.

---

«مقالات مرتبط»

♣ انواع سموم و کود کشاورزی

♣پرفروش ترین کودها و سموم کشاورزی

---

نماتد چگونه بوجود می آید؟

نماتدها از فراوان ترین موجودات روی زمین هستند. آن ها به عنوان انگل در حیوانات و گیاهان و یا به صورت آزاد در خاک، آب شیرین، محیط های دریایی و حتی مکان های غیر معمول مانند سرکه، مالت آبجو و شکاف های پر از آب در اعماق پوسته زمین ظاهر می شوند. نماتدها تنوع عظیمی از نظر نحوه تولید مثل دارند. نماتدها دارای سیستم های تولید مثل خوبی هستند که آنها را به عنوان نماتد نر و ماده متمایز می کند. ماده ها معمولاً پس از لقاح توسط نرها، اما در برخی موارد بدون لقاح تخم می گذارند. تخم های نماتد به بچه هایی تبدیل می شوند که شبیه نماتدهای بالغ، اما کوچکتر هستند.

انواع نماتدها

بیشتر گونه های نماتد به عنوان موجودات زنده آزاد به طور طبیعی در خاک وجود دارند که برای سلامت خاک و محیط زیست مفید هستند. آنها به تجزیه مواد آلی (به عنوان مثال، یک توده کمپوست) کمک می کنند و حتی می توانند آفات را هم در بالا و هم در زیر زمین کنترل کنند. انواع نماتدهای آزاد به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• باکتری خواران
• قارچ خواران
• همه چیزخواران
• شکارچیان
• نماتدهای حشره پاتوژن

مزایای نماتدهای آزاد

نماتدهای حشره پاتوژن آزاد، گونه های مفیدی هستند که قادر به آلوده کردن و کشتن حشرات هستند. این نماتدها با ورود به میزبان، باکتری های همزیست را آزاد می کنند که سموم حشره کش تولید می کنند و حشره را در عرض 24-48 ساعت از بین می برند. آنها سپس در جسد میزبان تغذیه و تکثیر می‌شوند تا زمانی که فرزندانشان برای یافتن میزبان جدید حرکت کنند و باکتری‌ها و قارچ‌های مفید را هنگام مهاجرت در خاک توزیع کنند. این گونه‌ها نه تنها موجودات آفاتی را در خاک تنظیم می‌کنند، بلکه مواد مغذی را به شکل‌های در دسترس گیاه معدنی می‌کنند. آنها این کار را با آزاد کردن آمونیوم اضافی، عمل به عنوان منبع غذایی برای سایر ارگانیسم ها و عمل به عنوان عوامل کنترل زیستی با مصرف موجودات بیماری زا انجام می دهند.

نماتدها چگونه پخش می شوند؟

نماتدها، چه در سطح زمین و چه در زیر زمین تغذیه کنند، اکثر آن ها، حداقل بخشی از چرخه زندگی خود را در خاک می گذرانند. در حالی که آن ها نمی توانند تحت قدرت خود حرکت زیادی کنند، می توانند آزادانه در آب شنا کنند و سریعتر در خاک مرطوب حرکت می کنند. بنابراین بهتر است از خاک خود، با زهکشی خوب در مقابل نماتد محافظت کنید. همچنین توصیه می شود از مواد ضدعفونی کننده ارگانیک و سازگار با بافت خاک، برای ضدعفونی خاک کشاورزی خود استفاده کنید. ضدعفونی خاک نماتدها، همچنین توسط هر چیزی که می تواند ذرات آلوده ی خاک را حمل کند- از جمله ابزار، چکمه، حیوانات و گیاهان آلوده- پخش می شوند. بنابراین ابزار و تجهیزات کشاورزی نیز باید به روش صحیح ضدعفونی شوند.

راه های مقابله با نماتد چیست؟

قابل اطمینان ترین اقدامات پیشگیرانه، رعایت بهداشت و انتخاب انواع گیاهان است. روش های متفاوتی برای مبارزه با نماتد ها وجود دارد گه عبارتند از:

• می توان آلودگی های موجود را از طریق تخریب، تناوب زراعی محصول و سولاریزاسیون خاک کاهش داد. با این حال، این روش ها، تعداد نماتدها را در درجه اول، در قسمت پایینی خاک کاهش می دهند. بنابراین فقط برای حدود یک سال موثر هستند.
• در باغداری خانگی، برای از بین بردن نماتدها در خاک، باید مقادیر کمی از خاک مرطوب گلدان را تا 140 درجه فارنهایت در فر یا با آفتاب گیری گرم کرد. گرم کردن خاک در فر در مدت زمان لازم، برای از بین بردن نماتدها در مرکز خاک کافی است.
• افزودن کود حیوانی، کمپوست یا مواد ارگانیک دیگر یک راه غیر سمی برای کاهش آسیب ناشی از نماتدها است.

نماتدکش چیست؟

نماتدها را می توان با استفاده از نماتدکش ها و آفت کش ها کنترل کرد و بدین گونه باعث افزایش عملکرد محصول شد. به عبارت ساده، نماتدکش ها مواد شیمیایی هستند که برای از بین بردن نماتدها، کرم های کوچک انگلی که در آب یا خاک زندگی می کنند، استفاده می شود. اگرچه به شکل خرده های نخ مانند میکروسکوپی هستند، اما وقتی از بافت یا ریشه گیاه تغذیه می کنند و می توانند صدمات زیادی ایجاد کنند. نماتدها به ریشه ها آسیب می رسانند و عامل اصلی کاهش رشد گیاه و عملکرد محصول هستند. نماتد کش ها عوامل شیمیایی هستند که برای کنترل کرم های انگلی مانند کرم های گرد و کرم های نخ دار مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت عدم استفاده از نماتدکش ها، آسیب و خسارات سنگینی به محصولات وارد می شود که جبران پذیر نخواهد بود.

انواع سم نماتدکش بر اساس مکانیزم عملکرد

نماتدکش ها در سموم وسیع الطیفی وجود دارند که دارای نوسان زیاد و یا سایر خواصی هستند که خروج نماتدها را از طریق خاک تقویت می کنند. باغداران و کشاورزان به دو نمونه سم نماتدکش رایج به شرح زیر دسترسی دارند:

1) نماتدکش های بخوری (تدخینی):

به سرعت به صورت گاز در فضاهای متخلخل موجود در خاک پخش می شوند و بدین ترتیب نماتدهای ساکن در آن فضاها از بین می روند. نماتدکش های تدخینی در خاک های مرطوب اما با زهکشی خوب با سطوح نسبتاً کمی از مواد آلی موثر تر هستند.

2) نماتدکش غیر بخوری:

به صورت مایعات یا دانه هایی که روی سطح خاک اعمال می شوند یا در بالای خاک مخلوط می شوند وجود دارند. ماده فعال با آبیاری یا بارندگی آزاد می شود و تأثیر مواد شیمیایی بسته به عوامل متعددی از جمله رطوبت موجود، ساختار خاک، دمای خاک و محتوای مواد آلی متفاوت است. یکی از معروف ترین برندهای نماتدکش، سم نمادکش ویتال است.

---

همچنین بخوانید:

♣خاک مناسب برای کشاورزی

♣ سمپاشی مرکبات

---

طبقه بندی نماتدکش ها بر اساس ترکیبات:

نماتدکش ها یا نماتوسیدها، می توانند بر اساس ترکیب شیمیایی و نحوه عملکردشان طبقه بندی می شوند. نماتدکش ها بر اساس ترکیبات، به دو دسته نماند کش طبیعی و شیمیایی دسته بندی می شوند:

الف) نماتدکش های طبیعی:

این نماتدکش ها که از گیاهانی با خواص نماتدکشی به دست می‌آیند، شامل عصاره‌هایی از چریش، گل همیشه بهار، خردل و سایر گیاهان می‌شود. زیست تخریب پذیر و ایمن تر هستند، اما اثربخشی آنها می تواند متفاوت باشد و ممکن است به کاربردهای متعدد نیاز داشته باشند. اغلب در کشاورزی ارگانیک استفاده می شود. برخی از رایج ترین آن ها عبارتند از:

• محصول پلی سولفید مشتق شده از سیر
• کیک چریش
• ترشح ریشه گل همیشه بهار
• قارچ های نماتوفاگ

ب) نماتدکش های شیمیایی:

نماتدکش های شیمیاییT ترکیبات مصنوعی هستند که به طور خاص برای کنترل یا کشتن نماتدها در محیط های کشاورزی طراحی شده اند. آنها بر اساس ساختار شیمیایی و نحوه عملکردشان طبقه بندی می شوند و شامل دسته های مختلفی هستند که برخی از آنها به دلیل نگرانی های زیست محیطی و بهداشتی محدود یا حذف شده اند. رایج ترین نماتدکش های شیمیایی به شرح زیر است:

• بخورها
• کاربمیت
• ارگانوفسفات ها

کلام آخر:

سم نماتدکش بسیار سمی است. هنگامی که محصولات سبزیجات، در حال نزدیک شدن به برداشت هستند، هرگز نباید از مواد شیمیایی استفاده شود. با بهبود ساختار خاک، حفظ آب و مواد آلی، محیطی سالم ایجاد می کند که شانس زنده ماندن گیاهان را حتی در صورت وجود نماتدها افزایش می دهد. محصول اگروسیب، تولیدی شرکت آرال شیمی، به عنوان یک نماتدکش، قارچ کش، ضدعفونی کننده و کود طبیعی و ارگانیک برای گیاهان و خاک محسوب می شود.یکی دیگر از محصولات موجود در این زمینه، پراکسیدین کشاورزی می باشد که با افزایش جوانه زنی بذر محصولات کشاورزی، زمینه تسریع رشد گیاه را فراهم می آورد.

⇐ بروزرسانی شده در آبان 1403