بهداشت و بیماری های آبزیان
مهم ترین بیماری های آبزیان کدامند؟
سلامت آبزیان یکی از ارکان مهم در پرورش موفق و پایدار آنها به شمار میرود. بیماریهایی که در میان ماهیان و سایر موجودات آبزی بروز میکنند، بهطور معمول ناشی از اختلالات فیزیولوژیکی، عوامل میکروبی، ویروسی، انگلی و یا شرایط نامساعد محیطی هستند. این بیماریها میتوانند تهدیدی جدی برای جمعیتهای آبزی باشند و در صورت عدم کنترل، منجر به خسارات اقتصادی قابل توجهی در صنعت آبزیپروری شوند. در محیطهای طبیعی مانند دریاچهها، رودخانهها و اقیانوسها، تشخیص بیماریها اغلب دشوار است و بسیاری از موارد ابتلا بدون مداخله انسانی باقی میماند. اما در سامانههای پرورش ماهی که تراکم جمعیتی بالا و شرایط کنترلشدهتری دارند، بروز بیماریها قابل ردیابیتر و کنترلپذیرتر است.
یکی از نگرانیهای عمده در حوزه پرورش ماهی، انتقال بیماریها از مزارع پرورشی به محیطهای طبیعی و حیاتوحش است. چنین انتقالهایی میتوانند زنجیرههای زیستی را دچار اختلال و اکوسیستمهای آبی را تهدید کنند. در ادامه، به معرفی تعدادی از شایعترین بیماریهای ماهیان پرورشی و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و درمان آنها می پردازیم. همچنین به اهمیت اقدامات بهداشتی مانند قرنطینه، ضدعفونی تجهیزات، کنترل کیفیت آب و تغذیه مناسب اشاره میشود که نقش کلیدی در کاهش شیوع بیماریهای آبزیان دارند.
همچنین بخوانید:
♣ چرا استخرهای پرورش ماهی و میگو ضدعفونی می شوند؟
انواع بیماری در ماهیان پرورشی
مزارع پرورش ماهی به دلیل تراکم بالای جمعیت، محیطی مستعد برای گسترش سریع عوامل بیماریزا محسوب میشوند. در چنین شرایطی، کوچکترین اختلال در کیفیت آب، تغذیه یا شرایط زیستی میتواند به بروز و انتشار بیماریهای مختلف منجر شود. استفاده از مواد شیمیایی مانند ضدعفونیکنندهها یا آنتیبیوتیکهای نامناسب نیز ممکن است باعث آسیب به پوست و غشای مخاطی ماهیان شود و آنها را در برابر عوامل عفونی آسیبپذیرتر سازد. برخی از میکروارگانیسمها بهطور طبیعی در بدن ماهی، بهویژه در دستگاه گوارش، حضور دارند و در شرایط متعادل نقش مفیدی در گوارش و حفظ سلامت ایفا میکنند. اما با تغییر شرایط محیطی یا تضعیف سیستم ایمنی، همین عوامل میتوانند به پاتوژنهای بیماریزا تبدیل شوند.
مهم ترین عوامل بیماری های آبزیان عبارتند از:
-
ویروسها: عامل برخی از خطرناکترین بیماریها هستند که معمولاً درمان مشخصی ندارند و نیاز به پیشگیری دقیق دارند.
-
باکتریها: میتوانند موجب عفونتهای سیستمیک یا موضعی شوند.
-
قارچها: معمولاً در شرایط آب سرد و با کیفیت پایین، رشد میکنند و باعث ایجاد ضایعات پوستی یا آبشش میشوند.
-
انگلها: شامل تکیاختهها، کرمها و سختپوستان انگلی هستند که میتوانند در پوست، آبشش یا دستگاه گوارش مستقر شوند.
-
عوامل محیطی: مانند تغییرات ناگهانی دما، شوری، اکسیژن یا مواد سمی موجود در آب که به تنهایی یا بهصورت زمینهساز بیماری عمل میکنند.
در ادامه، نمونههایی از این بیماریها همراه با علائم رایج و روشهای کنترل و درمان آنها معرفی خواهند شد تا پرورشدهندگان بتوانند با آگاهی بیشتر، سلامت گلههای خود را حفظ کنند.
معرفی بیماریهای مهم ماهیان دریایی پرورش در قفس
شناخت و آشنایی با بیماری های آبزیان می تواند در نحوه درمان آن بسیار موثر باشد. در زیر به مهم ترین بیماری های میکروبی ماهیان و معرفی مهمترین بیماری های عفونی آن ها پرداخته شده است.
الف)بیماریهای باکتریال ماهی های پرورشی
بیماریهای ناشی از باکتریها یکی از رایجترین مشکلات در سیستمهای آبزیپروری به شمار میآیند. این بیماریها اغلب به واسطه ضعف سیستم ایمنی، شرایط نامناسب زیستی، استرس، یا کیفیت پایین آب بروز میکنند. نشانههای اصلی بیماری های باکتریایی آبزیان، شامل بروز لکههای قرمز، التهاب بافتها، تورم در ناحیه شکم یا چشمها و کاهش تحرک ماهی است.
برخی از رایج ترین بیماری های باکتریایی به شرح زیر است:
-
آفت قرمز
آفت قرمز یکی از بیماری ماهیان پرورشی است که علائم آن به شکل رگه های خونی روی بدن، باله ها یا دم ظاهر می شود. بنابراین به آن آفت قرمز می گویند. در عفونت شدید، این رگه ها می توانند منجر به زخم شوند و احتمالا به دنبال آن پوسیدگی باله و دم همراه با افتادن دم و یا باله ها ایجاد شود.
علایم بیماری آفت قرمز به شرح زیر است:
-
بروز رگهها یا لکههای قرمز در سطح پوست، بهویژه در اطراف بالهها و دم
-
تورم غیرطبیعی در شکم (برآمدگی شکمی) که گاهی ناشی از تجمع مایعات داخلی است
-
بیرونزدگی چشمها
-
زخمهای باز، آبریزش از بافتهای عفونی
-
پوسیدگی و ریزش باله یا دم در مراحل پیشرفته
روش درمان بیماری ماهیان پرورشی:
- ضد عفونی مخزن با یک ماده گندزدا
- بهبود کیفیت آب و استفاده از سیستمهای فیلتراسیون مؤثر
- تغذیه مناسب با خوراکهای تقویتکننده سیستم ایمنی
- استفاده از آنتیبیوتیکها تحت نظر دامپزشک آبزیان
- قرنطینه ماهیان جدید پیش از ورود به استخر اصلی
-
قارچ دهان:
قارچ دهان یکی دیگر از بیماری ماهیان پرورشی است. نشانه های آن شامل لکه های پنبه ای سفید در اطراف دهان است. به نظر می رسد حمله قارچی به دهان است، بنابراین به آن قارچ دهان می گویند. این در واقع از باکتری Chondrococcus columnaris ایجاد می شود. این باکتری گرممنفی و میلهایشکل یکی از عوامل شایع بیماری در ماهیان آب شیرین به ویژه در سیستمهای پرورشی است. در ابتدا یک خط خاکستری یا سفید در اطراف لب ظاهر می شود و بعدا تافت های کوتاه مانند قارچ از دهان خارج می شوند. این بیماری به دلیل تولید سموم و ناتوانی در خوردن ممکن است کشنده باشد. از این رو درمان در مراحل اولیه ضروری است.
سایر علائم آن به شرح زیر است:
-
ظاهر شدن لکههای سفید یا خاکستری پنبهایشکل در اطراف دهان ماهی
-
تغییر رنگ لبها یا ایجاد خطوط سفید در ناحیه دهانی
-
کاهش اشتها یا امتناع از غذا خوردن به دلیل التهاب دهان
-
گسترش ضایعه به نواحی اطراف، از جمله آبششها و بالههای قدامی
-
در مراحل پیشرفته، تخریب بافت دهان و اختلال در تنفس و تغذیه
درمان و مدیریت قارچ دهان:
-
درمان زودهنگام بسیار حیاتی است، زیرا بیماری میتواند به سرعت کشنده شود.
-
استفاده از آنتیبیوتیکهایی مانند پنیسیلین، تحت نظر متخصص دامپزشک آبزیان
-
ضدعفونی آب با پرمنگنات پتاسیم یا فرمالین در دوز مناسب
-
جدا کردن ماهیهای آلوده و قرنطینه
-
بهبود اکسیژنرسانی و حذف مواد آلی اضافی از آب
-
بیماری سل آبزیان:
سل ماهی یکی از بیماریهای مزمن و خطرناک در آبزیپروری است که بهعلت طبیعت خاموش و غیرقابل درمان آن، تهدیدی جدی برای سلامت گله محسوب میشود. عامل بیماریزا، باکتری Mycobacterium piscium یا گونههای مشابه از جنس Mycobacterium است که از خانوادهی همان باکتریهایی هستند که سل انسانی را نیز ایجاد میکنند، هرچند گونههای بیماریزای آبزیان به انسان کمتر منتقل میشوند (اما در شرایط خاص میتوانند بیماریزایی داشته باشند، مخصوصاً در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف).
نشانههای بالینی سل در ماهیان:
-
کاهش وزن شدید و لاغری غیرعادی
-
شکم فرو رفته یا توخالی شدن ناحیه بطنی
-
کاهش اشتها یا امتناع کامل از غذا خوردن
-
رنگپریدگی پوست یا تغییر رنگ بدن
-
زخمهای سطحی یا گاه چرکی روی بدن
-
فرسودگی بالهها و حالت خمودگی عمومی
-
ایجاد ندولها (گرهکهای سفت زرد یا قهوهای) در اندامهای داخلی یا در سطح بدن و چشم
اقدامات پیشگیرانه به سل ماهی:
-
حذف کامل ماهیهای مشکوک یا آلوده
-
ضدعفونی کامل مخازن، تجهیزات و فیلترها
-
کاهش تراکم ماهیها و بهبود شرایط آب
-
رعایت اصول قرنطینه برای ماهیان جدید
-
پیشگیری با تغذیهی مناسب و تقویت سیستم ایمنی
-
دراپسی:
دراپسی که به فارسی با نام استسقاء نیز شناخته میشود، یکی از بیماریهای جدی و نگرانکننده در پرورش ماهی است که در اثر تجمع مایعات در بدن، منجر به تورم شدید شکم و بیرونزدگی فلسها میشود. این بیماری اغلب نشانهای از نارسایی شدید کلیوی یا عفونتهای سیستمیک است. عامل اصلی دراپسی معمولاً عفونت باکتریایی است که اغلب توسط گونههایی مانند Aeromonas hydrophila ایجاد میشود. این باکتری، بهویژه در شرایط استرسزا، کیفیت پایین آب و ضعف ایمنی ماهی، میتواند به اندامهای داخلی – خصوصاً کلیهها – حمله کرده و عملکرد آنها را مختل کند.
علائم بارز دراپسی:
-
نفخ غیرطبیعی بدن (برآمدگی شدید شکم)
-
بیرونزدگی فلسها که ظاهری شبیه به کاج به ماهی میدهد.
-
کاهش تحرک و بیحالی شدید
-
کاهش اشتها
-
در مراحل پیشرفته، بینظمی در شنا کردن یا کج شدن بدن
درمان و مدیریت:
- یکی از روشهای درمانی رایج، مخلوط کردن آنتیبیوتیک با غذای ماهی است.
- برای خوراک خشک (مثل غذای پولکی)، میتوان حدود ۱٪ آنتیبیوتیک (مثل اکسیتتراسایکلین) را با غذا مخلوط کرده و بهصورت روزانه در چند وعده به ماهیهای بیمار خوراند.
- ایزوله کردن ماهیان آلوده برای جلوگیری از انتقال بیماری
- بهبود شرایط آب، کاهش آمونیاک، نیترات و تثبیت دما
- استفاده از نمک در غلظتهای کنترلشده برای کاهش فشار اسمزی و کمک به کاهش تورم
-
برآمدگی فلس:
برآمدگی فلس یکی از اختلالات ظاهری شایع در بین ماهیان پرورشی است که میتواند به دلایل مختلفی بروز کند. برخلاف بیماری استسقاء یا دراپسی که معمولاً با تورم شکم همراه است، در این حالت فلسها بدون وجود نفخ بدنی، بیرون زده و از بدن فاصله میگیرند. این نشانه بهطور خاص ممکن است حاکی از یک عفونت موضعی باکتریایی یا آسیب بافتی سطحی باشد.
علائم بالینی:
-
بیرونزدگی و برجسته شدن فلسها، بهگونهای که ماهی ظاهری ناهموار پیدا میکند
-
در اغلب موارد بدون تورم یا تغییر اندازه شکم
-
قرمزی یا التهاب در ناحیه اطراف فلسهای آسیبدیده
-
کاهش درخشش طبیعی پوست و کاهش تحرک
-
گاهی همراه با زخمهای سطحی کوچک در زیر فلسها
روش درمان و پیشگیری:
-
درمان دارویی با استفاده از آنتیبیوتیکهای خوراکی در غذا، مانند اکسیتتراسایکلین یا سولفادیمیدین به میزان حدود 1 درصد از وزن خوراک، پس از مشورت با دامپزشک آبزیان
-
بهبود کیفیت آب با تعویض جزئی منظم آب، حذف مواد آلی و کنترل پارامترهای شیمیایی (pH، آمونیاک، نیتریت)
-
استفاده از نمک بدون ید به میزان 2–5 گرم در لیتر در مدت کوتاه برای ضدعفونی
-
ایزولهسازی ماهیهای بیمار و نظارت بر بقیه گله
-
پوسیدگی دم و باله:
پوسیدگی دم و باله یکی از بیماریهای رایج و مخرب در میان ماهیان پرورشی است که در صورت عدم درمان بهموقع، میتواند به تحلیل کامل بالهها، ضعف حرکتی و در نهایت مرگ ماهی منجر شود. این بیماری معمولاً توسط باکتریهای بیماریزا مانند Aeromonas یا Pseudomonas ایجاد میشود و در شرایط نامطلوب پرورشی شدت بیشتری میگیرد.
علائم ظاهری و کلینیکی:
-
فرسایش یا تکهتکه شدن بالهها و دم
-
ایجاد لبههای قرمز یا خاکستری در نواحی تخریبشده
-
نقاط خونریزی یا التهاب در پایه بالهها
-
در مراحل پیشرفته، تبدیل باله به رشتههای کوتاه یا “کنده”
-
زخمهای پوستی همراه با عفونت ثانویه
-
چشمهای کدر یا مات در برخی موارد
روشهای درمان:
- استفاده از آنتیبیوتیکهای خوراکی یا حمام دارویی تحت نظر متخصص، مانند اکسیتتراسایکلین یا تریمتوپریم-سولفامید
- حمام با پرمنگنات پتاسیم یا فرمالین در غلظت کنترلشده
- بهبود وضعیت بهداشتی آب (تصفیه مکانیکی و بیولوژیکی)
- افزودن نمک بدون ید برای کمک به ترمیم بافتها
- کاهش تراکم ماهی و حذف ماهیان شدیداً آلوده از سیستم
-
بیماری باکتریایی آبشش:
بیماری آبشش باکتریایی (BGD) یکی از بیماری های ماهی پرورشی است. این عفونت خارجی شایع ماهی قزل آلا پرورش یافته و گاهی گونه های آب گرم پرورش یافته تحت شرایط شدید است. نام بیماری، نشانه ها و علائم بالینی بیماری های ماهی باکتریایی بر روی آبشش ها را توصیف می کند. عامل ایجاد کننده بیماری یک یا چند گونه از باکتری های رشته ای از جمله Flavobactwium sp در نظر گرفته می شود. کنترل و پیشگیری از سایر بیماری های قزل آلا و کنترل آنها مانند آبله ماهی آزاد نیز بسیار حائز اهمیت است.
علائم بالینی:
-
تنفس سریع و سطحی، بهخصوص در نزدیکی سطح آب
-
بازماندن مداوم پوششهای آبششی یا اپرکولها
-
رنگپریدگی یا التهاب شدید در ناحیه آبشش
-
تجمع موکوس و مخاط زرد یا خاکستری روی صفحات آبششی
-
کاهش اشتها و اختلال در تعادل ماهی
-
در موارد شدید، خفگی و تلفات ناگهانی
راهکارهای درمان:
-
استفاده از حمامهای ضدعفونیکننده مانند پراکسید هیدروژن، پراستیک اسید، یا پتاسیم پرمنگنات
-
افزایش تهویه و هوادهی برای بهبود سطح اکسیژن
-
حذف ماهیهای بیمار از چرخه پرورشی
-
در برخی موارد، درمان با آنتیبیوتیکهای انتخابی در صورت تأیید آزمایشگاهی نوع باکتری
-
بیماری زخم ماهیان پرورشی:
زخمهای پوستی یکی از بیماریهای شایع در بین ماهیان پرورشی هستند که معمولاً در اثر عفونت باکتریایی بهویژه توسط باکتریهای جنس Haemophilus (هموفیلوس) ایجاد میشوند. این بیماری میتواند در تمامی مراحل پرورش بروز کند و به دلیل آسیب به پوست، ورود عوامل ثانویه و تضعیف سیستم ایمنی، تهدیدی جدی برای سلامت ماهی و بهرهوری مزرعه باشد.
ب) بیماری های ویروسی در پرورش ماهی
شناسائی و کنترل بیماری های ویروسی در پرورش ماهی بسیار مهم است. مهم ترین بیماری ماهیان پرورشی از نوع ویروسی لنفوسیت است. علائم آن به شکل تورم های سفید گره ای (گل کلم) روی باله ها یا بدن است. لنفوسیستیس یک ویروس است و به عنوان یک ویروس، سلول های ماهی را تحت تأثیر قرار می دهد. معمولاً خود را به صورت توده های سفید غیرطبیعی بزرگ (گل کلم) روی باله ها یا سایر قسمت های بدن نشان می دهد. می تواند عفونی باشد اما معمولا کشنده نیست. متاسفانه هیچ درمانی وجود ندارد. خوشبختانه این یک بیماری نادر است.
سایر بیماری های ویروسی به همراه علائم و درمان در جدول زیر قابل مشاهده است:
ام بیماری ویروسی | عامل بیماریزا (ویروس) | گونههای آسیبپذیر | علائم اصلی | درمان / کنترل |
---|---|---|---|---|
لنفوسیستیس (Lymphocystis) | Lymphocystivirus از خانواده Iridoviridae | ماهیهای زینتی، قزلآلا، کپور | تودههای سفید شبیه گلکلم روی بدن یا باله، رشد غیرعادی سلولها | درمان ندارد؛ بهبود خودبخودی، قرنطینه، بهداشت |
Koi Herpes Virus (KHV) | Cyprinid herpesvirus-3 (CyHV-3) | کپور معمولی، کپور زینتی | آبشش سفید، بیحالی، مرگ ناگهانی، از دست دادن اشتها | قرنطینه، ضدعفونی کامل، نژاد مقاوم |
Infectious Pancreatic Necrosis (IPN) | Birnavirus | قزلآلا، آزادماهیان، قزلآلای رنگینکمان | بینظمی در شنا، تورم شکم، رنگپریدگی، مرگ در مراحل اولیه رشد | هیچ درمانی وجود ندارد، پیشگیری از طریق مدیریت تخم و لارو |
Viral Hemorrhagic Septicemia (VHS) | Novirhabdovirus | ماهیان سردآبی (قزلآلا، هالیبوت، قزلآلای دریاچهای) | خونریزی داخلی و خارجی، بیرونزدگی چشم، مرگ گسترده | کنترل تراکم، قرنطینه، حذف ماهیان آلوده |
Infectious Hematopoietic Necrosis (IHN) | Rhabdovirus | آزادماهیان، قزلآلا | خونریزی، بیحالی، کجشدن بدن، مرگ در لاروها | فقط پیشگیری؛ ضدعفونی تجهیزات و قرنطینه |
Spring Viremia of Carp (SVC) | Rhabdovirus carpio | کپور، ماهی قرمز، بعضی گونههای گرمابی | خونریزی پوست، بیاشتهایی، حرکات غیرعادی، شنا در سطح آب | ضدعفونی کامل، قرنطینه، مدیریت دمای آب |
Epizootic Hematopoietic Necrosis (EHN) | Iridovirus | گونههای بومی استرالیا | بیحرکتی، پوست تیره، خونریزی ارگانها | فقط پیشگیری؛ مدیریت بهداشتی سختگیرانه |
Channel Catfish Virus Disease (CCVD) | Ictalurid herpesvirus-1 | گربهماهی آمریکایی | تورم، حرکات چرخشی، تلفات بالا در لارو و بچهماهیها | دمای آب بالا، کنترل استرس، حفظ کیفیت آب |
ج) بیماری های قارچی ماهیان
قارچ، یک عامل مهم دیگر در انتقال بیماری های آبزیان است. انواع عفونت قارچی در ماهی ها به شرح زیر است:
-
آرگولوز:
ناشی از آرگولوس (شپش ماهی) است. در این بیماری، ماهی خودش را روی اشیاء خراش می دهد، باله های بسته و انگل های قابل مشاهده به قطر حدود 9 سانتیمتر روی بدن ماهی قابل مشاهده است. شپش ماهی یک سخت پوست کنه مانند مسطح به طول حدود 5 میلی متر است که خود را به بدن ماهی می چسباند. آنها ماهی میزبان را تحریک می کنند که ممکن است باله های بسته داشته باشد، بی قرار می شود و ممکن است نواحی ملتهب را نشان دهد که شپش در آنجا بوده است.
-
ایکتیوسپوریدیوم:
علائم بیماری شامل سستی، از دست دادن تعادل، شکم توخالی، کیست ها و زخم های خارجی است. ایکتیوسپوریدیوم یک قارچ ایکتیوسپوریدیوم است، اما در داخل خود را نشان می دهد. در درجه اول به کبد و کلیه ها حمله می کند، اما در همه جا پخش می شود. علائم متفاوت است. ماهی ممکن است تنبل یا متعادل شود، شکم آن توخالی شود و در نهایت کیست یا زخم خارجی ظاهر شود. تا آن زمان معمولا برای ماهی بسیار دیر است.
-
قارچ:
علائم بیماری قارچ Saprolegnia شامل توده هایی از رشد کثیف و پنبه مانند روی پوست است که می تواند مناطق زیادی از ماهی را بپوشاند، تخم ماهی سفید می شود. حملات قارچی همیشه به دنبال برخی مشکلات سلامتی دیگر مانند حمله انگلی، آسیب یا عفونت باکتریایی است. علائم عبارتند از رشد خاکستری یا سفید رنگ در و روی پوست و یا باله ماهی. در نهایت، اگر درمان نشود، این توده ها به ظاهر پنبه ای تبدیل می شوند. قارچ اگر درمان نشود، در نهایت ماهی را می خورد تا سرانجام بمیرد.
د) انگل شناسی ماهیان و بیماری های انگلی آنها
یک عامل مهم دیگر از بیماری های آبزیان، انگل است. انواع بیماری های انگلی ماهیان پرورشی به شکل زیر طبقه بندی می شود:
-
مخمل یا زنگ:
یکی از بیماری های ماهی پرورشی است که علائم بیماری به شکل گرد و غبار زرد تا قهوه ای روشن روی بدن، باله های بسته شده و ناراحتی تنفسی است. این بیماری به صورت گرد و غبار طلایی یا قهوه ای روی باله ها و بدن ظاهر می شود. ماهی ممکن است علائمی از تحریک را نشان دهد، مانند نگاه کردن به دکور آکواریوم، تنگی نفس (از نظر ماهی)، و بستن باله ها. آبشش ها معمولا اولین چیزی هستند که تحت تاثیر قرار می گیرند. مخمل به روش های مختلف روی گونه های مختلف تأثیر می گذارد.. این بیماری بسیار مسری و کشنده است.
-
کرم لنگر:
کرم لنگر یکی دیگر از بیماری های ماهی پرورشی است که در آن ماهی خود را روی اشیاء خراش می دهد، نخ های سبز مایل به سفید از پوست ماهی با یک ناحیه ملتهب در محل اتصال آویزان است. کرم های آهکور در واقع سخت پوستان هستند. آنها تخم ها را آزاد می کنند و می میرند. سوراخ های باقی مانده زشت هستند و ممکن است عفونی شوند. کرم لنگر آنقدر عمیق است که نمی توان با خیال راحت آن را جدا کرد.
-
ارگاسیلوس:
ارگاسیوس یکی از بیماری های ماهی پرورشی است که به سبب آن ماهی خودش را روی اشیاء می خراشد، نخ های سبز مایل به سفیدی از آبشش ماهی بیرون می زند. این انگل مانند کرم لنگر است، اما کوچکتر است و به جای پوست به آبشش ها حمله می کند.
-
فلوکز:
فلوکز یکی از بیماری های ماهی پرورشی است که ماهی خودش را روی اشیاء می خراشد، به سرعت حرکت می کند، مخاط آبشش ها یا بدن را می پوشاند. آبشش ها یا باله ها ممکن است خورده شوند و پوست ممکن است قرمز شود. گونه های زیادی از فلوک ها وجود دارند که کرم های مسطح به طول حدود 1 میلی متر هستند و علائم متعددی قابل مشاهده هستند. آنها آبشش ها و پوست را آلوده می کنند، اما تفاوت را می توان با یک لنز دستی مشاهده کرد.
-
نماتد:
نماتد یکی از بیماری های ماهی پرورشی است که در آن کرم هایی از مقعد آویزان شده اند. نماتدها (کرم های نخی) تقریبا در هر نقطه از بدن عفونت می کنند، اما فقط زمانی که از مقعد آویزان می شوند خود را نشان می دهند. هجوم شدید باعث ایجاد شکم توخالی می شود.
6. زالو:
زالوها از جمله بیماری های آبزیان پرورشی است که روی پوست ماهی قابل مشاهده است. زالوها انگل های خارجی هستند و خود را روی بدن، باله ها یا آبشش ماهی می چسبانند. معمولا آنها به صورت کرمهایی به شکل قلب ظاهر میشوند که به ماهی متصل شدهاند. از آنجایی که زالو در حال مکیدن و قرض گرفتن از سطح ماهی است، برداشتن آن با فورسپس می تواند صدمات زیادی را به ماهی وارد کند، بلکه باعث مرگ ماهی می شود.
سایر بیماری های آبزیان شامل بیماری های تک یاخته ای در ماهی ها، و بیماری های غیرعفونی در ماهی ها و بیماری های قارچی و جلبکی هستند که در جدول زیر قابل مشاهده است:
دسته بیماری | نام بیماری / عامل | گونههای درگیر | علائم بارز | روش کنترل / درمان |
---|---|---|---|---|
بیماریهای تکیاختهای | Ichthyophthiriasis (سفیدک) | اکثر گونههای آبزی | نقاط سفید روی پوست و آبشش، خاریدن بدن به اشیاء، تنفس تند | فرمالین، مالاشیت سبز، افزایش دما |
بیماریهای تکیاختهای | Trichodiniasis | ماهیهای گرمابی و سردابی | خارش، بیحالی، تنفس شدید، ترشحات مخاطی زیاد روی پوست | حمامهای نمکی یا فرمالین |
بیماریهای تکیاختهای | Hexamita | دیسکس، سیچلایدها، قزلآلا | مدفوع سفید و نخی، کاهش اشتها، لاغری مفرط | مترونیدازول در غذا |
بیماریهای قارچی | Saprolegniasis | تخم ماهی، بچهماهیها | لکههای پنبهای سفید یا خاکستری روی بدن یا تخمها | مالاشیت سبز، پرمنگنات پتاسیم، حذف ماهیهای مرده |
بیماریهای قارچی | Branchiomycosis (قارچ آبشش) | ماهیهای گرمابی | آبششهای پوسیده، رنگپریدگی، اختلال تنفس | ضدعفونی استخر، بهبود کیفیت آب |
بیماریهای جلبکی | رشد بیش از حد Cyanobacteria یا Cladophora | گونههای استخرهای گرمابی | کمبود اکسیژن، طعم بد گوشت ماهی، سموم جلبکی | تعادل نیتروژن/فسفر، شفافسازی آب، برداشت مکانیکی |
بیماریهای غیرعفونی | مسمومیت آمونیاکی یا نیتریتی | همه ماهیها | تنگی نفس، مرگ ناگهانی، تغییر رنگ آبششها | تعویض آب، کاهش تراکم، هوادهی مناسب |
بیماریهای غیرعفونی | شوک حرارتی یا نوسانات pH | همه گونهها | بیقراری، کاهش اشتها، مرگ ناگهانی | تنظیم دمای آب، پایش pH و سختی |
بیماریهای غیرعفونی | سوءتغذیه یا کمبود ویتامین | ماهیان در حال رشد | بدشکلی، اختلال در شنا، رنگپریدگی، ضعف سیستم ایمنی | اصلاح جیره غذایی، افزودن مکملهای ویتامینی |
بیشتر بخوانید:
♣ ضرورت ضدعفونی استخر پرورش آبزیان
♣ بیماری های استخر میگو: عامل اصلی مشکلات پرورش میگوی جنوب
کلام آخر:
در مزارع پرورش ماهی، تهدیدات بسیار رایجی برای سلامت ماهی ها وجود دارد، از جمله تهدیداتی که توسط عوامل بیماری زا مانند باکتری ها، ویروس ها و انگل ها ایجاد می شوند. یکی از علل مهم آسیب هایی که ممکن است در فارم های پرورش ماهی رخ دهد، بیماری های آبزیان است که برخی از آنها دردناک و کشنده هستند. یکی از روش های مهم جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری ماهیان پرورشی، ضدعفونی حوضچه های پرورش ماهی است. محصول داموسیب صنایع آرال شیمی، محلولی ارگانیک و بی خطر برپایه پراستیک اسید 5% است که برای استفاده از انواع استخرهای پرورش برای پیشگیری از بیماری های ماهی پرورشی بکار می رود.
بروزرسانی در خرداد 1404
-
شوینده قلیایی بدون کف
446000تومان – 1495000تومان انتخاب گزینهها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند -
داموسیب | پراستیک اسید 5 درصد
1075000تومان – 2050000تومان انتخاب گزینهها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند -
آرال گلوتار | ضدعفونی کننده دام و طیور
1523000تومان – 5750000تومان انتخاب گزینهها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند -
آرال بنزال | ضدعفونی کننده دام و طیور
1725000تومان – 6601000تومان انتخاب گزینهها این محصول دارای انواع مختلفی می باشد. گزینه ها ممکن است در صفحه محصول انتخاب شوند
سلام. از محلول داموسیب میشه برای تمیز کردن آکواریوم هم استفاده کرد؟ من یک آکواریوم 3*4 مترمربع دارم. مرتب جلبک و لجن میبنده. ممنون میشم راهنماییم کنید.
سلام دوست عزیز، در رابطه با تمیز کردن و جلبک زدایی آکواریوم می تونید از محصول داموسیب شرکت آرال شیمی استفاده کرده این محصول ارگانیک و بی خطر بوده و بهتر است که جهت دز مصرفی در زمان مصرف از راهنمایی کارشناسان ما بهره مند شوید. سپاس از توجه شما.