کانیبالیسم یا خودخوری طیور چیست؟

آیا می دانستید که مرغ ها گاهی اوقات می توانند یکدیگر را بخورند؟ این رفتار وحشتناک کانیبالیسم طیور (Cannibalism)، همنوع خواری، یا جوجه خواری نامیده می شود و می تواند مشکلات جدی برای مرغداران ایجاد کند. خودخوری طیور می تواند به طرق مختلف به گله آسیب برساند. این عارضه، می تواند تولید تخم آنها را کاهش دهد و آنها را در برابر بیماری ها و مرگ آسیب پذیرتر کند. جوجه خواری می تواند به عنوان نوعی نوک زدن پر شروع شود. یعنی زمانی که مرغ ها به پرهای یکدیگر نوک می زنند. نوک زدن پرها می تواند طبیعی و بی ضرر باشد، اما زمانی که جوجه ها شروع به نوک زدن به پوست، خون و اندام های یکدیگر کنند، می تواند به کانیبالیسم نیز تبدیل شود. در این مقاله، به علائم خودخوری مرغ و روش های مقابله با آن می پردازیم.

---

همچنین بخوانید:

♣ پیشگیری از بیماری های واگیردار طیور؛ آشنایی و راه های درمان

♣ گرمازدگی طیور | نشانه ها، پیشگیری و درمان استرس گرمایی در پرندگان

---

انواع کانیبالیسم طیور:

رفتار خودخورانه، شامل نوک زدن، پاره کردن و خوردن پوست، بافت ها یا اندام های جفت گله است. به طور کلی، هم نوع خوری طیور در سنین مختلف، متفاوت است. کندن انگشتان پا، یک مشکل رایج در بین جوجه ها است.  پر کنی در طیور جوان و جوجه های بالغ،  کشیدن دم  در طیور جوان، نوک زنی سر در خروس ها و پرندگان قفس هم جوار و تخم مرغ خوردن توسط مرغ، از دیگر انواع خودخوری طیور بحساب می آیند.

علل کانیبالیسم طیور چیست؟

خودخوری طیور، به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می شود. علت دقیق این عارضه ناشناخته است، اما بسیاری از شرایط مدیریتی و ژنتیکی می‌توانند گله را مستعد خودخوری کنند. جوجه ها می توانند استرس را از منابع مختلفی مانند شکارچیان، انگل ها، بیماری ها، تغییرات دما، صدا و غیره تجربه کنند. استرس می تواند سیستم ایمنی آنها را کاهش دهد و آنها را مستعد ابتلا به خودخوری کند. سایر دلایل دگرخواری طیور، به شرح زیر است:

1. ازدحام بیش از حد:

ازدیاد بیش از حد پرندگان طیور در یک فضای محدود می تواند باعث رفتار رقابتی شود که منجر به خودخوری می شود. پرندگان ممکن است به دلیل کمبود فضا در قفس دچار استرس شوند.

2. کمبود آب و غذا:

مانند ازدحام بیش از حد، رقابت برای منابع می تواند باعث استرس طیور شده و رفتار همنوع خواری از خود نشان دهد. اگر گله غذا و آب کافی نداشته باشد، بر سر ذخایر محدود با هم رقابت می‌کنند که منجر به نوک زدن می‌شود. علاوه بر این، اگر پرندگان همیشه گرسنه باشند، به دنبال راه‌های دیگری برای برآوردن نیازهای غذایی خود خواهند بود.

3. رژیم غذایی نامتعادل:

جوجه ها گاهی اوقات یک رژیم غذایی نامتعادل می خورند که به آنها انرژی بالا و فیبر کم می دهد. اگر این اتفاق بیفتد، نوک زدن پرخاشگرانه و رفتار خودخوری از خود نشان می دهند. کمبود پروتئین و سایر مواد مغذی مانند متیونین و نمک، جوجه ها را تشنه پر و خون می کند.

4. گرمای بیش از حد:

مانند انسان و بسیاری از حیوانات دیگر، دمای بالا باعث می‌شود جوجه‌ها احساس آزردگی کنند و رفتار تحریک‌پذیری از خود نشان دهند. این احساسات می تواند باعث شود که مرغ شروع به نوک زدن پرخاشگرانه دیگران کند و حتی منجر به رفتارهای کانیبالیسم شود.

5. نورهای روشن:

نور بیش از حد روشن یا قرار گرفتن در معرض نور زیاد خورشید می تواند باعث تحریک جوجه ها شود و منجر به رفتارهای خصمانه در میان اعضای گله شود که نهایتا به نوک زدن و همزادخواری می انجامد.

6. انگل ها و بیماری ها:

انگل های داخلی و خارجی می توانند باعث نوک زدن جوجه ها به خود یا یکدیگر شوند. جوجه های سالم هم به خاطر کنجکاوی و هم از روی حفظ خود به پرندگان بیمار یا زخمی نوک می زنند. نوک زدن بیش از حد پر می تواند منجر به رفتار کانیبالیسم طیور شود.

7. تغییرات ناگهانی در محیط یا شیوه های مدیریت:

جوجه ها موجودات عادتی هستند و از تغییرات ناگهانی در محیط خود لذت نمی برند. حتی اگر تغییرات ناگهانی را تجربه کنند، ممکن است رفتار خودخوری از خود نشان دهند. اگر قصد دارید پرندگان خود را به مکان جدیدی منتقل کنید، برخی از دانخوری ها و آبخوری های آنها را منتقل کنید. چون آنها چیزی آشنا در یک محیط ناآشنا دارند. اگر حیوانات با محیط خود آشنا نباشند، می تواند منجر به نوک زدن و همنوع خواری شود.

 

8. معرفی پرندگان جدید به گله:

هر زمان که پرندگان را حذف یا به گله اضافه کنید، محیط در حال تغییر می تواند به پرندگان فشار وارد کند و نظم نوک زدن آنها را مختل کند. همچنین ممکن است یک هفته طول بکشد تا گله دوباره نظم نوک زدن جدیدی را برقرار کند که منجر به کانیبالیسم شود.

9. ذخایر ژنتیکی:

 برخی از نژادهای جوجه بیشتر از بقیه مستعد نوک زدن تهاجمی هستند. به عنوان مثال، مرغ های تخمگذار نسبت به نژادهای گوشتی تهاجمی تر هستند. برای کمک به جلوگیری از این رفتار، از پرورش گونه های مختلف پرندگان با هم در یک آغل خودداری کنید.

10. پرولاپس نوک زدن:

 افتادگی که با کشش رحم، پاره شدن و زمان بیشتری برای بازگشت به حفره بدن پس از تخمگذاری مشخص می شود، می تواند در گله های تخمگذار بسیار جوان یا دارای اضافه وزن رخ دهد. هنگامی که رحم در معرض دید قرار می گیرد، سایر پرندگان ممکن است از روی کنجکاوی به آن نوک بزنند، که باعث خونریزی می شود و به طور بالقوه منجر به کانیبالیسم طیور می شود. اگر متوجه رگه های خونی روی پوسته تخم مرغ شدید، گله ممکن است مستعد افتادگی باشد.

11. بی حوصلگی:

 جوجه ها حیواناتی اجتماعی و کنجکاو هستند که نیاز به تحریک و فعالیت دارند. اگر در محیط های بایر و شلوغ نگهداری شوند، ممکن است خسته و ناامید شوند و منجر به نوک زدن شدید پر و خودخواری شود.

---

همچنین بخوانید:

♣ کنه مرغی و روش های درمان آن

♣ آنفولانزای مرغ

---

چگونه از کانیبالیسم طیور جلوگیری کنیم؟

در صورت مشاهده هر گونه نشانه ای از کانیبالیسم مرغ در گله، باید سریع و قاطعانه اقدام کنید. به گله خود فضای کافی بدهید. پرندگان شما باید فضای کافی برای دویدن آزادانه داشته باشند. برای درمان کانیبالیسم طیور، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• شناسایی و جداسازی پرندگان آسیب دیده و متجاوزان:

ابتدا باید پرندگان آسیب دیده و متجاوزان را شناسایی کنید. پرندگان آسیب دیده ممکن است زخم هایی در پشت، دریچه ها (کلوآکا)، گردن، سر یا بال های خود داشته باشند. شما باید هم پرندگان مثله شده و هم متجاوزان را، فوراً از بقیه گله خارج کنید. این جداسازی از آسیب و عفونت بیشتر به پرندگان آسیب دیده جلوگیری می کند و از گسترش رفتار به سایر پرندگان می کاهد. همچنین، حذف پرندگان مرده در سریع ترین زمان ممکن از گسترش باکتری هایی که می توانند باعث مسمومیت غذایی مانند سالمونلا و سایر بیماری های رایج شوند، جلوگیری می کند.

• درمان پرندگان آسیب دیده:

کار بعدی که باید انجام دهید، مراقبت از طیور آسیب دیده است. زخم های آنها باید با آب گرم و محلول ضد عفونی کننده مناسب تمیز شود. اگر زخم ها شدید یا عفونی هستند، ممکن است نیاز به تجویز آنتی بیوتیک یا مسکن داشته باشید. نظارت دقیق بر پرندگان زخمی تا زمان بهبودی کامل بسیار مهم است.

• منقار مهاجمان را کوتاه کنید:

آخرین کاری که باید انجام دهید، این است که منقار مهاجمان را ببندید. کوتاه کردن منقار فقط زمانی باید انجام شود که گزینه دیگری نباشد و یا روش های دیگر غیرممکن باشد. کوتاه کردن منقار، توانایی نوک زدن موثر آنها را کاهش می دهد و باعث درد و ناراحتی آنها می شود. این کار، فقط باید توسط یک متخصص و با استفاده از تجهیزات و تکنیک های مناسب انجام شود.

 

• طیور را کرم زدایی کنید:

شما باید پرندگان خود را کرم زدایی کنید و مرتباً آنها را در برابر انگل ها درمان کنید. پرندگان دارای انگل اغلب به خودخوری متوسل می شوند. بنابراین آنها را به اندازه کافی در برابر کرم ها و سایر انگل ها محافظت کنید.

• دمای مناسب را حفظ کنید:

فضایی که پرندگان شما در آن زندگی می کنند باید دمای مناسبی داشته باشد. دمای جوجه ها را روی 35 درجه سانتی گراد نگه دارید. پس از یک هفته، هر هفت روز یکبار 2.7 درجه کاهش دهید تا دما به 21 درجه سانتیگراد برسد. تا جایی که می توانید دما را ثابت نگه دارید.

• شدت نور کافی را حفظ کنید:

در طول رشد جوجه، از لامپ های سفید بیش از 40 وات استفاده نکنید. اگر برای گرما به لامپ های قدرتمند نیاز دارید، از لامپ های مادون قرمز استفاده کنید. اگر پرندگان شما 12 هفته یا بیشتر سن دارند، از لامپ های 15 واتی یا 25 واتی در محل زندگی پرندگان استفاده کنید. بیش از 16 ساعت در روز، محیط را روشن نکنید.

• تغذیه و آب کافی فراهم کنید:

همه جوجه های شما باید به غذا و آب شیرین کافی دسترسی داشته باشند. برای هر مرحله از رشد پرندگان خود یک رژیم غذایی متعادل ارائه دهید. شما همچنین باید به پرندگان خود مقداری سبزی، شبدر یا گیاهان دیگر بدهید. سبزی هایی که سرشار از فیبر هستند باعث می شوند جوجه ها احساس سیری و رضایت کنند. کمبود گوگرد و نمک در غذای پرندگان، می تواند با افزایش اشتهای پرندگان برای خون باعث عادت نوک زدن شود. اطمینان حاصل کنید که غذای پرندگان سرشار از مواد مغذی است و نمک کافی از آن دریافت می کنند.

کلام آخر:

پرداختن به کانیبالیسم طیور، برای حفظ رفاه و بهره وری گله ها ضروری است، زیرا می تواند منجر به صدمات شدید، افزایش تلفات و خسارات اقتصادی شود. اقدامات پیشگیرانه، از جمله تخصیص مناسب فضا، جیره های متعادل، غنی سازی محیطی، و اقدامات مدیریتی دقیق، می تواند به کاهش بروز خودخوری طیور کمک کند. یکی از اقدامات مهم، ضدعفونی زخم های طیور است که در این مورد می توان از محصول ضدعفونی کننده بتادیپ، تولیدی شرکت آرال شیمی استفاده کرد. همچنین می توان از محصولات آرال بنزال و آرال گلوتار، برای ضدعفونی محیط پرنده های مرده یا آلوده بر اثر خودخوری طیور، اشاره کرد.