ضدعفونی کردن هوا به چه منظوری انجام می شود؟

میکروارگانیسم های موجود در هوا مانند ویروس ها، باکتری ها، مخمرها و کپک ها سلامت مردم را به خطر می اندازند، مواد خام را آلوده می کنند و باعث فاسد شدن غذا می شوند. ضدعفونی کننده هوا در مجاری هوای تغذیه موجب کاهش میکروارگانیسم ها می شود. همانطور که کیفیت هوا به یک نگرانی فزاینده در سراسر جهان تبدیل می شود، نیاز به راه حل های موثر ضدعفونی هوا همچنان در حال افزایش است. چه از طریق فناوری پیشرفته و چه از طریق استراتژی های ساده تهویه، حفظ هوای پاک برای کاهش بیماری های تنفسی، افزایش بهره وری و بهبود رفاه کلی حیاتی است. سرمایه‌گذاری در سیستم‌های ضدعفونی هوا به نفع سلامتی افراد است و محیطی امن‌تر و پاک‌تر را برای همه خلق می کند. در این مقاله به بررسی انواع روش های ضدعفونی  هوا و موارد کاربرد آن ها می پردازیم.

بیشتر بدانید:

♣ آشنایی با انواع مواد ضدعفونی کننده

♣ آشنایی با انواع های ضدعفونی کننده سطوح

لزوم ضدعفونی هوا

پاتوژن های معلق در هوا آن دسته از پاتوژن هایی هستند که در سیستم تنفسی تولید می شوند. همچنین، به عنوان راهی برای انتشار در هوای بازدمی منتشر می شوند. چهار قسمت در دستگاه تنفسی وجود دارد که میکروارگانیسم ها ممکن است در آن تکثیر شوند و در هوای بازدم پراکنده شوند: بینی؛ حفره دهان؛ گلو؛ ریه ها. اغلب پراکندگی هوایی از دهان، هنگام صحبت کردن، سرفه یا حتی عطسه انجام می شود و عمدتا بزاق را درگیر می کند. با ظهور ویروس کووید19 لزوم ضدعفونی کننده هوا اهمیت بیشتری پیدا کرد. تصفیه‌کننده‌ هوا و تهویه های هوای تازه، تجهیزاتی هستند که به طور گسترده‌ای برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ضدعفونی کننده های محیط، افراد را در برابر خطرات سلامتی مانند پاتوژن های بیماری زا، ذرات معلق، آئروسل‌های زیستی و ترکیبات آلی فرار و غیره محافظت کنند.

ضدعفونی هوا فرآیند حذف یا خنثی کردن پاتوژن‌های موجود در هوا، آلرژن‌ها و آلاینده‌ها برای ایجاد یک فضای داخلی سالم‌تر است. با افزایش آگاهی در مورد بیماری های منتقله از هوا، مانند COVID-19 و آنفولانزا، ضد عفونی هوا به بخش مهمی از حفظ سلامت عمومی، به ویژه در بیمارستان ها، ادارات، مدارس و منازل تبدیل شده است. فناوری‌های مختلفی از جمله اشعه ماوراء بنفش (UV)، فیلتراسیون HEPA و ضدعفونی‌کننده‌های شیمیایی معمولاً برای بهبود کیفیت هوا و کاهش انتشار میکروارگانیسم‌های مضر استفاده می‌شوند.

مواد و روش های مختلف برای ضدعفونی کننده هوا

یکی از موثرترین روش ها برای ضدعفونی هوا استفاده از نور UV-C است. طبق تحقیقات، نور یو وی، با آسیب رساندن به مواد ژنتیکی، باکتری ها و ویروس ها را از بین می برد. دستگاه های تصفیه هوا UV-C اغلب در سیستم های HVAC نصب می شوند. گاها به عنوان واحدهای مستقل در مناطق پرخطر استفاده می شوند. علاوه بر این، فیلترهای HEPA می توانند ذرات کوچکی به اندازه 0.3 میکرون را به دام بیاندازند. سپس گرد و غبار، گرده، هاگ های کپک و حتی برخی از باکتری ها و ویروس ها را جذب کنند. ترکیب فیلتر HEPA با فیلترهای کربن فعال با حذف ترکیبات آلی فرار (VOCs) و بوهای نامطبوع، تصفیه هوا را بیشتر می کند.

ضدعفونی هوا بر پایه مواد شیمیایی، مانند مه پاش پراکسید هیدروژن و ژنراتورهای ازن، روش دیگری است که در محیط های صنعتی و پزشکی استفاده می شود. این روش ها به از بین بردن موثر پاتوژن های موجود در هوا کمک می کنند. هرچند برای جلوگیری از خطرات بالقوه سلامت نیاز به استفاده دقیق دارند. برای استفاده روزمره، تصفیه کننده های هوای قابل حمل و افزایش تهویه می تواند کیفیت هوای داخل خانه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. نگهداری منظم از سیستم های فیلتر هوا و کاهش آلاینده های داخل ساختمان، مانند دود و شوره حیوانات خانگی نیز به محیط تنفس سالم کمک می کند.

در زیر، به چند مورد از رایج ترین روش های مختلف مکانیکی و مواد شیمیایی متعدد برای تصفیه و ضدعفونی هوا می پردازیم:

1) استریلیزاسیون با اشعه ماوراء بنفش (UV):

ضدعفونی کننده هوا از نوع فرابنفش تقریبا در هر مکانی برای ضدعفونی هوا استفاده می شود. زیرا همیشه شرایطی وجود دارد که میکروارگانیسم های موجود در هوا می توانند مشکل ایجاد کنند و افراد را بیمار کنند. (به عنوان مثال در ادارات و مدارس، حمل و نقل عمومی، مکان های تفریحی، و همچنین در صنایع فرآوری مواد غذایی و کشاورزی). میکروارگانیسم های موجود در هوا می توانند به راحتی و به طور موثر توسط نور UV غیرفعال شوند. فاقد اثر پایدار است، به ناچار منجر به آلودگی ازن می شود و با نور خورشید به عنوان منبع نور، کارایی ضد باکتریایی کمی را نشان می دهد.

2) مواد ضدعفونی کننده شیمیایی:

برخی مواد سنتی مانند دی اکسید کلر، اکسید اتیلن، پراکسید هیدروژن و پراستیک اسید و غیره. این مواد را می توان در عدم حضور افراد با استفاده از دستگاه ضدعفونی کننده هوا در محیط بسته اسپری کرد. در دوران پاندمیک از اسپری ضدعفونی کننده هوا و یا دستگاه تصفیه هوا برای کرونا در مکان های عمومی بسته استفاده می شود. هرچند استفاده گسترده از این مواد در دستگاه ضدعفونی هوا، انرژی زیادی مصرف می کند. همچنین تمایل به تشکیل محصولات جانبی مضر در حضور سایر آلاینده های هوا دارد.

3) بخور ضدعفونی کننده هوا:

از موادی مانند ازن (O3) و پراکسید هیدروژن (H2O2) بخار در کلینیک ها استفاده می شود. علاوه بر این، سه ماده بخور برای ضدعفونی اتاق در واحدهای مراقبت ویژه (ICU) عبارتند از: گاز فرمالدئید، بخار پراکسید هیدروژن و گاز دی اکسید کلر (ClO2). معایب این مواد، شامل اثر سرطان زایی استنشاق فرمالین است.

4) روش فوتوکاتالیز ناهمگن :

این روش به عنوان یک رویکرد کارآمد و مقرون به صرفه برای از بین بردن آلودگی بیولوژیکی است. گونه های اکسیژن فعال تولید شده (ROS)، مانند رادیکال هیدروکسیل، سوپراکسید، اکسیژن منفرد، و پراکسید هیدروژن، می توانند به عنوان اکسیدان قوی برای از بین بردن میکروارگانیسم های مضر عمل کنند. با این حال، راندمان ضدعفونی کنندگی محیط در آنها بسیار رضایت بخش نیست. به خصوص زمانی که تحت سرعت جریان هوا بالا همراه با سایر آلاینده ها مانند ذرات معلق باشند.

5) دستگاه های تصفیه کننده هوا:

این دستگاه ها مجهز به فیلترهای الیافی هستند که ویژگی شبکه مشبک متراکم و ضخامت لازم را دارند. با توجه به مانع فیزیکی و اثر چسبندگی، این فیلترها راندمان جذب خوبی برای ذرات معلق نشان می‌دهند و استاندارد هوای ذرات با راندمان بالا را برآورده می‌کنند. اما آن ها معایبی از جمله مقاومت بالا در برابر هوا و توانایی مهار محدود در برابر میکروارگانیسم های مضر دارند. به جای پاک کردن کامل آنها، فقط قادر به حفظ جزئی پاتوژن ها بر روی سطح فیلتر هستند. در نهایت با انباشته شدن آلاینده های آلی به عنوان مواد مغذی، فیلترها به بستر آسانی برای رشد میکروارگانیسم های بیماری زایی تبدیل می شوند که باعث آلودگی دوم هوا می شود.

کلام آخر:

رایج ترین راه برای کاهش خطر عفونت های هوا در داخل خانه، رقیق کردن و حذف ذرات عفونی در هوای اتاق از طریق ضدعفونی کننده هوا است. اتاق های بسیار بزرگ با رقیق شدن حجم زیاد هوا، بدون توجه به تهویه مشابه با بیرون، خطر عفونت هوا را در فضای داخل کاهش می دهند. در نهایت، تصفیه کننده هوا به شکل طبیعی یا مکانیکی، معمولا برای رقیق کردن و حذف آلاینده های هوا استفاده می شود. آرال شیمی تولید کننده انواع محلول های ضدعفونی کننده سطح بالا برای مقابله با انواع پاتوژن های بیماری زا است. فوداسیب، محلول ضدعفونی کننده هوا است که می تواند در دستگاه های مخصوص تهویه هوا به شکل موثری استفاده شود.

⇐ بروزرسانی در بهمن 1403