انواع سیستم ها و روش های آبیاری کشاورزی

آبیاری محصولات کشاورزی فرآیندی است که مقدار آب را در فواصل مختلف در گیاهان کنترل می کند. آبیاری به رشد محصولات کشاورزی، حفظ مناظر و بازگرداندن خاکهای آشفته در مناطق خشک و در دوره هایی با بارندگی کمتر از متوسط کمک می کند. یکی دیگر از کاربردهای آبیاری در تولید محصولات زراعی، حفاظت از یخ زدگی، سرکوب رشد علفهای هرز در مزارع دانه و جلوگیری از تجمع خاک است. روش های آبیاری کشاورزی برای محصولات و همچنین برای خنک کردن دام ها، از بین بردن گرد و غبار، دفع فاضلاب و معدن استفاده می شود. در این نوشتار، به معرفی انواع سیستم آبیاری محصولات کشاورزی می پردازیم و محصول اگوسیب را بعنوان گندزدای موثر آب معرفی می کنیم.

نحوه و روش های آبیاری کشاورزی

انواع سیستم آبیاری را می توان به دو روش مختلف انجام داد:

• روشهای سنتی آبیاری: یکی از روش های آبیاری کشاورزی است که به صورت دستی انجام می شود. یک کشاورز به تنهایی یا با استفاده از احشام، آب را از چاه ها یا کانال ها بیرون می کشد و به مزارع کشاورزی می برد. این روش می تواند در مناطق مختلف متفاوت باشد.

معایب آبیاری سنتی

ﻋﯿﺐﻫﺎی آﺑﯿﺎری ﺑﻪ روش ﺳﻨﺘﯽ، این است که راندمان آن به دلیل توزیع نابرابر آب ضعیف و همچنین احتمال از دست دادن آب بسیار زیاد است. سایر عیوب این روش عبارتند از:

• فرسایش
• شور و قلیایی شدن خاک
• باتلاقی شدن زمین های کشاورزی
• از بین رفتن زمین های کشاورزی

---

جهت اطلاعات بیشتر:

♣ راه های مقابله با شوری خاک و آب در کشاورزی

♣ خاک کشت مناسب برای کشاورزی

---

اهداف آبیاری محصولات کشاورزی

گیاهان برای رشد و نمو خود به آب نیاز دارند. فرآیند تامین آب برای محصولات کشاورزی را آبیاری می نامند. سایر اهداف آبیاری به شرح زیر است:

1. فراهم کردن آب کافی برای ادامه زندگی گیاه
2. مراقبت از گیاه در برابر تنش های ناشی از کم آبی
3. خنک کردن خاک و هوای اطراف گیاه
4. از بین بردن املاح مضر در خاک
5. نرم کردن منطقه ای برای شخم زدن

انواع سیستم های آبیاری کشاورزی

انواع سیستم آبیاری کشاورزی به منظور بهبود عملکرد محصول وجود دارد. این نوع سیستم های آبیاری بر اساس انواع مختلف خاک، اقلیم، محصولات زراعی و منابع انجام می شود. انواع اصلی آبیاری که کشاورزان دنبال می کنند، عبارتند از:

• آبیاری سطحی
• آبیاری موضعی
• آبیاری بارانی یا آب پاش
• آبیاری قطره ای
• آبیاری سنتر پیوت یا محوری
• آبیاری زیرزمینی
• آبیاری دستی

1. آبیاری سطحی:

از جمله روشهای آبیاری سنتی و قدیمی است که هزاران سال است، مورد استفاده قرار می گیرد. در روش های آبیاری سطحی، آب به دلیل خیس شدن آن و نفوذ به داخل خاک، در سطح زمین های کشاورزی حرکت می کند. آبیاری سطحی را می توان به رودخانه، نوار مرزی یا آبیاری حوضه ای تقسیم کرد.

2. آبیاری موضعی:

نوعی دیگر از روش های جدید آبیاری است که گاهی اوقات آن را Micro-irrigation یا آبیاری کم حجم یا آبیاری ترفند می نامند. در روش آبیاری موضعی، آب با فشار کم از طریق شبکه لوله کشی، در یک الگوی منتخب، پخش می شود و به عنوان یک تخلیه کوچک برای هر گیاه یا مجاور آن استفاده می شود. آبیاری قطره ای زیرسطحی، میکرو اسپری یا میکرو آبپاش همه، جزء این دسته از روش های آبیاری هستند. در صورت مدیریت صحیح، آبیاری موضعی می تواند بهترین روش آبیاری باشد.

3. آبیاری بارانی یا آب پاش:

در آبیاری آبپاش یا سربار که جزء روش آبیاری محصولات کشاورزی است، آب به یک یا چند مکان مرکزی در داخل مزرعه منتقل می شود و به وسیله آبپاش های فشار قوی یا ابزار های پخش کننده، پخش می شود. روشی که از آبپاش ها، اسپری ها یا پخش کننده های روی سطح شیبدار استفاده شود، روش آبیاری با مجموعه جامد گفته می شود. انواع روش های آبیاری بارانی، می تواند به شکل آبیاری بارانی مکانیزه یا اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و یا سنتی باشد.

4. آبیاری قطره ای:

یکی از انواع سیستم آبیاری است که قطرات آب در نزدیکی ریشه گیاهان فرود می آیند. این نوع از روش های آبیاری کشاورزی به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا نیاز به نگهداری بیشتری دارد. این روش، یکی از بهترین روشهای آبیاری در مناطق کم آب است.

5. آبیاری سنتر پیوت یا محوری:

قسمتی از آبیاری آبپاشی است که با استفاده از چندین قسمت لوله به هم وصل می شود. از طریق خرپاها محافظت و روی ستون های چرخدار نصب می شود و آب پاش ها در طول آن قرار دارند. سیستم به شکل دایره ای حرکت می کند و از نقطه محوری در محور قوس با آب تغذیه می شود. این دستگاه ها در همه نواحی دنیا پیدا می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند و احتمال آبیاری انواع زمین را فراهم می کنند.

6. آبیاری زیرزمینی:

آب از طریق سیستمی از دروازه های ایستگاه های پمپاژ، خندق ها و کانال ها با بالا بردن سطح آب توزیع می شود.

7. آبیاری دستی:

این یک سیستم آبیاری کار فشرده و زمان بر است. در اینجا، آب از طریق قوطی های آبیاری توسط کار دستی توزیع می شود.

---

همچنین بخوانید:

♣ آیا تصفیه فاضلاب کشاورزی مهم است؟

♣ انواع سموم مفید در کشاورزی

---

کلام آخر

روش های آبیاری کشاورزی عبارت است از استفاده تحت کنترل از آب، برای اهداف کشاورزی از طریق سیستم های دست ساز و جهت تامین نیاز آبی که توسط بارندگی برآورده نمی شود. آبیاری محصولات کشاورزی در سرتاسر جهان، برای تامین غذای کافی برای جمعیت در حال رشد جهان حیاتی است. سیستم های آبیاری به مرور زمان رسوب گذاری می کنند و یا به پاتوژن های مختلفی آلوده می شوند. آرال شیمی ارائه دهنده محصول اگوسیب، گندزدای قوی بر پایه پراستیک اسید 15درصد است. این محلول می تواند برای ضدعفونی انواع سیستم آبیاری مزارع کشاورزی، به کار رود.

⇐ بروزرسانی شده در اسفند 1402